消文(2007/07/11)

2007/07/11初版；2014/06/23修訂(重編版面，增訂藏文，移除超連結) ；2019/11/21三版(藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)

論之本文——p. 04111

次如〈聲聞地〉中所說：「從昏睡蓋，淨治心時，須為經行。除此從餘，貪欲等蓋，淨治心時，應於床座，或小座等，結跏趺坐。」故於安樂臥具，端正其身，結跏趺坐，或半跏趺，隨宜威儀。既安住已，歸依發心，決定令與相續和合。

^{p. 04113}

_{tib.p. 05511}

^ཇགསུམ་པ་ནི་དེ་ནས་ཉན་ས་ལས་གཉིད་རྨུགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལས་སེམས་སྦྱོང་བའི་སྐབས་སུ་ཕན་ཚུན་འཆག་དགོས་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ལས་སེམས་སྦྱོང་བའི་ཚེ་ཁྲིའུ་ལ་སོགས་པའི་སྟེང་དུ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་དུ་འཁོད་ནས་བྱ་བར་གསུངས་པས། གནས་མལ་བདེ་བ་ལ་ལུས་དྲང་པོར་བསྲང་སྟེ། ^ངའདི་ལ་ཕན་ཡོན་ལྔ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བ། ཡུན་རིང་དུ་ཚུགས་པ། མི་མ་ཡིན་པས་མི་ཚུགས་པ། ལུས་མཁོས་པ་ཕེབས་པ། སེམས་དང་པོའོ་ཞེས་སྔ་མ་དག་གསུངས། སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་ངམ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་ཕྱེད་དུའང་རུང་བའི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་འཁོད་ནས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྒྱུད་དང་འདྲེས་ངེས་པ་ཞིག་བྱ།

^{tib.p. 05516}

消文紀錄——

這段本文以如下標點符號形式理解：

…。^三、次如〈聲聞地〉中所說：「從昏睡蓋淨治心時，須為經行。除此，從餘貪欲等蓋淨治心時，應於床座或小座等，結跏趺坐。」故於安樂臥具，端正其身，結跏趺坐，或半跏趺，隨宜威儀。既安住已，歸依發心，決定令與相續和合。

次如〈聲聞地〉中所說：其次像〈聲聞地〉當中所說的。聲聞地，指《瑜伽師地論》卷二十一至卷三十四之〈本地分中聲聞地第十三〉。

從昏睡蓋淨治心時：由昏睡蓋狀態欲淨治心時。昏睡蓋，梵文為 (styāna-middha-āvaraṇ)，五蓋之一，全稱惛沉睡眠蓋。蓋，【陳義孝《佛學常見辭匯》】：「（蓋者）煩惱的別名，因煩惱能覆蓋行者的清淨心，使善心不能開發。」【《瑜伽師地論》卷二十四〈本地分中聲聞地第十三初瑜伽處出離地第三之三〉】：「…。云何五蓋。謂貪欲蓋、瞋恚蓋、惛沈睡眠蓋、掉舉惡作蓋、及以疑蓋。…」文中之惛沉睡眠蓋即法尊法師譯文中之昏睡蓋。【明‧《三藏法數》】：「謂諸眾生，以此睡眠蓋覆心識，禪定、善法不能發生，沉滯三界，無有出期，故名蓋也。」

須為經行：必須經常地來回走動。經行，梵語चङ्क्रमन (caṅkramana)，【《中華佛教百科全書》】：「謂在一定的處所緩慢地往返步行。」【《瑜伽師地論》卷二十四〈本地分中聲聞地第十三初瑜伽處出離地第三之三〉】：「…。言經行者。謂於廣長稱其度量一地方所。若往若來相應身業。…」

除此：此外。

從餘貪欲等蓋淨治心時：由其他的貪欲蓋、瞋恚蓋、掉舉惡作蓋和疑蓋等淨治心時。消文者按，五蓋之譯名各家或有細微差別。

應於床座或小座等：應該在床座或小座上。

結跏趺坐：盤膝而坐。【陳義孝《佛學常見辭匯》】：「佛陀的坐法，即盤膝而坐。略有二種：若先以右足置於左腿上，再以左足置於右腿上，叫做降魔坐；若先以左足置於右腿上，再以右足置於左腿上者，則叫做吉祥坐。」

故於安樂臥具：所以，在舒適的臥具上。

端正其身：以端正的姿勢。

結跏趺坐：採結跏趺坐。亦即俗稱之雙盤。

或半跏趺：或半跏趺坐。亦即俗稱之單盤。

隨宜威儀：依自己適宜的姿勢而坐。

既安住已：於安樂臥具端正其身之後。

歸依發心：（接著就要進行）歸依和發心。歸依，梵文शरण (śaraṇa) 。【《中華佛教百科全書》】：「『歸依』一詞，有歸投、仰仗、依託之義。佛教之歸依，即指歸依佛、法、僧三寶。此詞亦寫為『皈依』，或單稱『歸』。」發心，【陳義孝《佛學常見辭匯》】：「發願求取無上菩提的心。」

決定令與相續和合：決定要令身心與所歸依的三寶和所發的菩提心相應合一。和合，梵語संग्रह (saṃgraha)，【《瑜伽師地論》卷十〈本地分中有尋有伺等三地之七〉】：「云何和合義？謂諸緣聚集義。」

我對這段本文之理解——

宗大師引〈聲聞地〉當中關於對治五蓋的方法為修行者開示加行的第三項：入座皈依發心。其重點乃在於闡釋修法重於臥具與威儀，所以只要正行時自己覺得舒適，姿勢端正，那麼，不論結跏趺坐或半跏趺坐都如法。

前一則　下一則