2007/02/09初版；2020/11/16修訂(變更字體；取消超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，此段無ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 02411
此復說為自未調伏，而調伏他，無有是處。故其尊重能調他者，須先調伏自類相續。
p. 02412
tib.p. 03415
།དེ་ཡང་རང་མ་དུལ་བས་གཞན་འདུལ་བ་གནས་མེད་བར་གསུངས་པས་གཞན་འདུལ་བའི་བླ་མ་དེས་ཐོག་མར་རང་གི་རྒྱུད་བཏུལ་བ་ཞིག་དགོས་སོ།།
tib.p. 03416
論源紀錄——
T23 No. 1444
大唐三藏義淨奉 制譯
《根本說一切有部毘奈耶出家事》卷三
「……自未調伏。調伏於他。無有是處。……」
前一則 下一則
2020/10/22初版；2022/12/19修訂(補登梵文原典)
論之本文——p. 01612
如《本生》中亦云：「處極低劣座，發起調伏德，以具笑目視，如飲甘露雨，起敬專至誠，善淨無垢意，如病聽醫言，起承事聞法。」
p. 01613
tib.p. 02213
སྐྱེས་བའི་རབས་ལས་ཀྱང་། བརྒྱལ་བུ་ཟླ་བས་སུ་ཏ་སའི་བུ་ཆོས་ཉན་པར་འདོད་པ་དང་སྣོད་རུང་དུ་གྱུར་པ་གཉིས་གཟིགས་ནས་ཁྱོད་ཆོས་ཉན་པར་འདོད་ན་ཀུན་སྤྱོད་འདི་བཞིན་དུ་གྱིས་ནས་ཉོན་ཅིག་ཅེས་གསུངས་པ། བཆོས་ཉན་པའི་ཚེ་རང་ཉིད་ལུས་རབ་ཏུ་དམའ་བའི་སྟན་ལ་འདུག བདབང་པོ་དུལ་བའི་དཔལ་ནི་རྣམ་པར་བསྐྱེད། །དགའ་དང་ལྡན་པའི་མིག་གིས་བཆོས་སྨྲ་བ་པོ་ལ་བལྟ། །ངཆོས་སྟོན་པའི་ཚིག་གི་བདུད་རྩི་འཐུང་བ་བཞིན། །བབག་ཡོད་པས་གུས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་རྩེ་གཅིག་བཏུད། །བསེམས་སྤྲོ་སིང་ངེ་བའི་རབ་ཏུ་དང་ལ་བཀུན་སློང་ངན་པའི་དྲི་བམ་མེད་བཔའི་ཡིད། །བཀྱིས་ནད་པས་སྨན་པའི་ཚིག་ཉན་བཔ་བཞིན།། བཉམས་སུ་ལེན་པའི་བསམ་པས་ཆོས་སྨྲ་བ་པོ་ལ་རིམ་གྲོ་བསྐྱེད་དེ་ཆོས་ཉོན་ཅིག །ཅེས་བརྒྱལ་བུ་ཟླ་བས་སུ་ཏ་སའི་བུ་ལ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།།
tib.p. 02217
論源紀錄——
अथैनं बोधिसत्त्वः पत्रीकृताशयं धर्मश्रवणप्रवणमानसमवेत्योवाच-तेन हि धर्मार्थिना तदनुरूपसमुदाचारसौष्ठवेन धर्मः श्रोतुं युक्तम् । पश्य ।
athainaṃ bodhisattvaḥ patrīkṛtāśayaṃ dharmaśravaṇapravaṇamānasamavetyovāca-tena hi dharmārthinā tadanurūpasamudācārasauṣṭhavena dharmaḥ śrotuṃ yuktam/ paśya/
नीचैस्तरासनस्थानद्विबोध्य विनयश्रियम् ।
nīcaistarāsanasthānadvibodhya vinayaśriyam
प्रीत्यर्पिताभ्यां चक्षुर्भ्यां वाङ्मध्वास्वादयन्निवि ॥६९॥
prītyarpitābhyāṃ cakṣurbhyāṃ vāṅmadhvāsvādayannivi // Jm_31.69 //
गौरवावर्जितैकाग्रप्रसन्नामलमअनसः ।
gauravāvarjitaikāgraprasannāmalamānasaḥ /
सत्कृत्य धर्मं शृणुयाद्भिषग्वाक्यमिवातुरः ॥७०॥
satkṛtya dharmaṃ śṛṇuyādbhiṣagvākyamivāturaḥ // Jm_31.70 //
前一則 下一則
2020/10/31初版
論之本文——p. 01801
《攝德寶》中作是說故：「故諸勇求勝菩提，智者定應摧我慢，如諸病人親醫治，親善知識應無懈。」
p. 01802
tib.p. 02402
ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ལས། དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་བབླ་ན་མེད་པའི་བུང་ཆུབ་འཚོལ་བ་ཡི། །བསམ་པ་བཤུགས་དྲག་བཔོ་དང་ལྡན་པའི་བབྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པས་བརང་ཉིད་ཀྱི་ང་རྒྱལ་ངེས་བཔར་བཅོམ་སྟེ། །ནད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་བརང་གི་ནད་གསོ་བབའི་ཕྱིར་སྨན་པ་བསྟེན་པ་ལྟར། །གཡེལ་བ་མེད་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།
tib.p. 02405
論源紀錄——
《佛母寶德藏般若波羅蜜經》，梵文為रत्न गुण सञ्चय गाथा (Ratna-guṇa-sañcaya-gāthā)
《佛母寶德藏般若伽陀》〈善友品第二十二〉
有大智者依師學，速疾得證無上覺，亦如良醫除眾患，學從善友心無疑。
前一則 下一則
2006/12/23初版；2017/10/15修訂(更新版面，移除超連結；增訂第二類二十種勝利；增訂藏文，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文──p. 02013
《勸發增上意樂》中云：「慈氏！無染法施，謂不希欲，利養恭敬，而施法施。此二十種是其勝利。何等二十？謂成就念、成就勝慧、成就覺慧、成就堅固、成就智慧、隨順證達出世間慧、貪欲微劣、瞋恚微劣、愚癡微劣、魔羅於彼不能得便、諸佛世尊而為護念、諸非人等於彼守護、諸天於彼助發威德、諸怨敵等不能得便、其諸親愛終不破離、言教威重、其人當得無所怖畏、得多喜悅、智者稱讚、其行法施是所堪念。」
p. 02105
tib.p. 02803
ལྷག་པའི་བསམ་པ་བསྐུལ་བ་ལས། བྱམས་པ་བཞེས་བོས་ནས། ཉི་ཤུ་བོ་འདི་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བསྟེ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་མི་འདོད་པར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ཏེ། ཉི་ཤུ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ་ངལུགས་འདིའི་བླ་མ་སྔ་མ་དག་གི་གསུང་ལས་ཆོས་བཤད་པའི་ཕན་ཡོན་ཉི་ཤུ་ལ་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་དྲུག བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་བཞི། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་དགུ རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་གཅིག་རྣམས་སུ་གསུངས་པ་ལས་དང་པོ་ཆོས་བཤད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་དྲུག་ནི། བཚིག་དོན་མི་བརྗེད་པའི་ཐོས་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡ བདོན་དམ་མཉམ་བཞག་བསྒོམས་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངེས་པའི་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་།༢ བཀུན་རྫོབ་རྗེས་ཐོབ་བསམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངེས་པའི་བློ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་།༣ ཤེས་རབ་བཀྱིས་གོང་ནས་གོང་དུ་ངེས་པའི་ངེས་དོན་ལྟ་བས་མི་འཕྲོག་པའི་བརྟན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་།༤ བཚོགས་སྦྱོར་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་།༥ བམཐོང་སྒོམ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་རྗེས་སུ་རྟོགས་བཔ་སྟེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་།༦ བདྲུག་གོ། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་བཞི་ནི། འདོད་ཆགས་ཆུང་བར་འགྱུར་བ་དང་།༧ ཞེ་སྡང་ཆུང་བར་འགྱུར་བ་དང་།༨ གཏི་མུག་ཆུང་བར་འགྱུར་བ་དང་།༩ བདུག་གསུམ་ཆུང་བས་བདུད་ཀྱིས་དེ་ལ་གླགས་མི་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༠ བཞིའོ།། བབདག་པོའི་འབྲས་བུ་དགུ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བབུ་གཅིག་པ་སྡུག་པ་ལྟར་དེ་ལ་དགོངས་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༡ བཕྱོགས་སྐྱོང་བཅུ་ལ་སོགས་པ་དཀར་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དེ་ལ་བམི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་བསྲུང་བར་འགྱུར་བ་དང་།༡༢ བཚངས་པ་དང་བརྒྱ་བྱིན་སོགས་ལྷ་རྣམས་དེ་ལ་གཟི་བྱིན་བམདངས་སྟོབས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༣ བཟང་ཟིང་ལ་མི་བལྟ་བས་མི་མཛའ་བ་བདགྲ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་བམཐོ་འཚམས་པ་དང་འཕྱར་ཀ་འདོགས་པ་སོགས་ཀྱིས་གླགས་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་།༡༤ དེའི་ཇདགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་མཛའ་བཤེས་རྣམས་བཡིད་ཆེས་ཤིང་ཕྱིར་དད་པས་མཛའ་བ་མི་ཕྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༥བརང་འདོད་རྙེད་བཀུར་དོན་གཉེར་མེད་པས་ཚིག་བཙུན་པར་བཏེ་བཟུང་བར་འོས་པ་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༦ བཤེས་རབ་འཕེལ་ཞིང་རྙེད་བཀུར་དོན་གཉེར་མེད་པ་སྟེ་དེས་བམཁས་པའི་མདུན་སར་མི་འཇིགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༧ བརྙེད་མ་རྙེད་སོགས་མི་སེམས་པའི་རྒྱུ་དེ་ལས་ཡིད་བདེ་བ་མང་བར་འགྱུར་བ་དང་།༡༨ བསངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་དང་གོང་མ་མཁས་པས་ཡོན་ཏན་གྱིས་བསྔགས་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༩ བདགུའོ།། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་གཅིག་ནི་དེའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པབའི་ཡོན་ཏན་དང་བཀའ་དྲིན་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱ་བར་འོས་པར་འགྱུར་བ་༢༠སྟེ།
tib.p. 02817
論源紀錄──
T11 No. 310
三藏法師菩提流志奉 詔譯
《大寶積經》卷第九十一〈發勝志樂會第二十五之一〉
復次彌勒。若菩薩以無希望心行法施時。不著名聞利養果報。以饒益事而為上首。常為眾生廣宣正法。當得成就二十種利。云何名為二十種利。所謂正念成就。智慧具足。有堅持力。住清淨行。生覺悟心。得出世智。不為眾魔之所得便。少於貪欲。無有瞋恚。亦不愚癡。諸佛世尊之所憶念。非人守護。無量諸天加其威德。眷屬親友無能沮壞。有所言說人必信受。不為冤家伺求其便。得無所畏。多諸快樂。為諸智人之所稱歎。善能說法眾人敬仰。
2017.10.15依《略論》所說「當生兩聚二十種勝利」，增訂第二類二十種勝利如下：
復次彌勒。若菩薩以無希望心行法施時。不著名聞利養果報。以饒益事而為上首。常為眾生廣宣正法。又能成就二十種利。云何名為二十種利。所謂未生辯才而能得生。已生辯才終不忘失。常勤修習得陀羅尼。以少功用善能利益無量眾生。以少功用令諸眾生起增上心恭敬尊重。得身口意清淨律儀。超過一切惡道怖畏。於命終時心得歡喜。顯揚正法摧伏異論。一切豪貴威德尊嚴。猶自不能有所窺望。何況下劣少福眾生。諸根成就無能映蔽。具足攝受殊勝意樂。得奢摩他、毘婆舍那。難行之行皆得圓滿。發起精進普護正法。速疾能超不退轉地。一切行中隨順而住。
彌勒。是為菩薩當得成就二十種利。
前一則 下一則
2006/09/23初版；2016/10/27修訂(重編版面，移除超連結，增訂藏文)；2020/10/20三版(藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 01502
《三摩地王》云：「若毀此贍部洲中一切塔，若毀謗契經，此罪極尤重，若弒盡殑伽沙數阿羅漢，若毀謗契經，此罪極尤重。」
p. 01504
tib. p. 02006
ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས། བགང་ཟག་གང་གིས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ནི། །མཆོད་རྟེན་ཐམས་ཅད་བཤིག་བྱེད་པས། །བགང་ཟག་གང་ཤིས་མདོ་སྡེ་སྤོང་བྱེད་པའི། །སྡིག་པ་དེ་ནི་ཆེས་ཁྱད་འཕགས། །བཔ་སྟེ་ལྕི་བའོ།། གང་གིས་གངྒཱའི་བྱེ་སྙེད་ཀྱི། །དགྲ་བཅོམ་བསད་པར་གྱུར་པ་བས། །གང་གིས་མདོ་སྡེ་སྤོང་བྱེད་པའི། །སྡིག་པ་དེ་ནི་ཆེས་ཁྱད་འཕགས། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
tib. p. 02010
論源紀錄——
T15No.639
高齊天竺三藏那連提耶舍譯《月燈三昧經》卷五
所有一切閻浮處，毀壞一切佛塔廟，若有毀謗佛菩提，其罪廣大多於彼。
若有殺害阿羅漢，其罪無量無邊際，若有誹謗修多羅，其罪獲報多於彼。
前一則 下一則
2007/01/20初版；2016/04/18修訂(重編版面，增訂藏文，移除超連結)；2020/11/15三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 02208
如《三摩地王經》云：「若為法施故，請白於汝者，應先說是語，我學未廣博，汝是知善巧，我於大士前，如何能宣說。汝應說彼語，不應忽爾說。觀器而後行，若已知是器，未請亦應說。」
p. 02210
tib. p. 03011
ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་བདགོས་ཆེད་ཀྱི་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་བཟླ་འོད་གཞོན་ནུ་ཁྱོད་ལ་བཉན་པ་པོ་འགའ་ཞིག་གིས་མདོ་དང་བསྟན་ཆོས་འདི་ཞུ་ཞེས་གསོལ་བབ་འདེབས་བཔར་བྱེད་ན། །བདེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དོན་རབ་རྒྱས་བདག་གིས་མ་བསླབས་ཞེས། བཁེངས་བསྐྱུངས་ཤིང་ང་རྒྱལ་བཅག་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མར་ཚིག་དེ་བརྗོེད་པར་བྱ། །བགཞན་གྱི་མོས་པ་བརྟག་པའི་ཕྱིར་མི་སྤོབས་པར་བསྟན་པ་ནི་ཁྱོད་ནི་བཆོས་ཀྱི་ཚིག་དོན་ཤེས་ཤིང་མཁས་བཔ་ཡིན་ན། །བཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེར་ལྡན་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་མདུན་དུ་ནི། །བདག་གིས་བཆོས་ཇི་ལྟར་བཤད་ནུས་ཞེས། །ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་སྐད་བརྗོད་པར་བྱ། །འཕྲལ་དུ་བསྟེ་གློ་བུར་དུ་མ་བརྟག་པར་ཁས་ལེན་བརྗོད་པར་མི་བྱ་ཡི། །སྣོད་ལ་བརྟག་པ་བྱས་ནས་བཁས་ལེན་བྱ། །བདེ་ཡང་གལ་ཏེ་སྣོད་བདང་ལྡན་པར་ནི་ཤེས་བཔར་གྱུར་ན། །གསོལ་བབ་མ་བཏབ་ཀྱང་བཤད་པར་བྱ། །ཞེས་བཚིགས་བཅད་འདིས་ཇཕན་པ་ལ་བཤད་ཀྱི་མི་ཕན་པ་ལ་མི་བཤད་པར་གསུངས་སོ།།
tib. p. 03016
論源分析——
高齊天竺三藏那連提耶舍譯《月燈三昧經》卷五：
若長宿請問 為求法施故 應先作是言 我學習不廣
又復作是言 汝等甚黠慧 於汝大人前 豈敢輒宣說
說時勿倉卒 當簡器非器 觀其機器已 不請亦為說
前一則 下一則
2013/07/22初版；2016/11/22修訂(調整版面)
論之本文——p. 32704
慈尊亦云：「三輪諸分別，是名所知障，慳等諸分別，是為煩惱障。除慧無餘因，能斷此二障，聞為勝慧本，故聞為第一。」
p. 32705
tib.p. 45606
རྗེ་བཙུན་བྱམས་པས་ཀྱང༌། འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག །དེ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པར་འདོད། །སེར་སྣ་ལ་སོགས་རྣམ་རྟོག་གང༌། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་པར་འདོད། །ཤེས་རབ་ལས་གཞན་འདི་དག་ནི། །སྤོང་རྒྱུ་གཞན་མེད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་མཆོག་ཡིན་དེ་གཞི་ནི། །ཐོས་པ་དེ་ཕྱིར་ཐོས་པ་མཆོག །ཅེས་གསུངས་སོ།
tib.p. 45610
論源紀錄——
T31 No. 1611
《究竟一乘寶性論》卷第四
後魏中印度三藏勒那摩提譯
〈挍量信功德品第十一〉
慳等所治法 名為煩惱障 虛分別三法 是名為智障
遠離彼諸障 更無餘勝因 唯真妙智慧 是故般若勝
彼智慧根本 所謂聞慧是 以聞慧生智 是故聞為勝
2013/07/24初版；2016/11/25修訂(重編版面)
論之本文——p. 32707
《那羅延問經》云：「善男子，若具多聞能生智慧，若有智慧能滅煩惱，若無煩惱魔不得便。」
p. 32708
tib.p. 45615
སྲེད་མེད་ཀྱི་བུས་ཞུས་པ་ལས་ཀྱང༌། འདི་ལྟར་རིགས་ཀྱི་བུ་ཀྱི་བུ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་ན་ཤེས་རབ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ན་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལ་བདུད་ཀྱིས་གླགས་མི་རྙེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།
tib.p. 45618
論源紀錄——
T32 No. 1636
《大乘集菩薩學論》卷第十三
西天譯經三藏朝散大夫試鴻臚少卿宣梵大師賜紫沙門臣日稱等奉 詔譯
〈精進波羅蜜多品第十〉
論曰。由聞具勝能者。
那羅延所問經云。善男子。如所聞解得勝惠性。若聞息除煩惱。令煩惱魔皆不得便。
2013/06/01初版；2016/08/01修訂(調整版面)
論之本文──p. 32101
如吉祥敬母云：「不修難行業，不獲難得位，故佛不自顧，令精進增長。」
p. 32102
tib.p. 44618
དཔལ་ལྡན་མ་ཁོལ་གྱིས། དཀའ་སྤྱད་ལས་ནི་མ་བགྱིས་པར། །གོ་འཕང་རྙེད་དཀའ་མི་འཐོབ་ཅེས། །དེ་སླང་ཉིད་ལའང་མ་གཟིགས་པར། །ཁྱོད་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ལེགས་པར་སྤེལ། །ཞེས་སོ།
tib.p. 44620
論源紀錄──
T32 No. 1680
尊者摩咥里制吒造
大唐沙門義淨於那爛陀寺譯
《一百五十讚佛頌》
無等菩提果，苦行是其因，由此不顧身，勤修諸勝品。2.20