2009/01/31初版；2021/08/27重編
82上士道•學菩薩行•既發心已學行道理•正釋學習學處之次第科判表
2009/01/31
消文(2009/01/31)
2009/01/31初版；2017/11/17修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 12110
如是不能於一尸羅，數修防護而善守護，反自說云，我是大乘者，極應呵責。
p. 12110
tib. p. 16412
ཇགསུམ་པ་ཚུལ་འཆོས་སྤང་བ་ནི་དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྣ་རེ་ལ་ཡང་སྡོམ་སེམས་ཡང་ཡང་བསྟེན་ནས་བསྲུང་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་། ཁོ་བོ་ནི་ཐེག་ཆེན་པའོ།། ཞེས་སྨྲ་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་སྨད་དེ།
tib. p. 16414
消文紀錄——
如是不能於一尸羅，數修防護而善守護：因此，如果連一條戒律都不能常時不斷地修習防護，並且妥善地加以守護。
反自說云，我是大乘者，極應呵責：反而自稱是大乘的人，是應該受到極嚴厲的呵責。
我對這段本文之理解——
宗大師教誡行者，對於不修尸羅而自稱是大乘者，應嚴厲呵責。
2009/01/30
論源(2009/01/30)
2009/01/30初版；2017/11/10修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 12108
《入中論》中亦總攝云：「若諸異生諸語生，若諸自力證菩提，及諸勝子決定勝，增上生因戒非餘。」
p. 12109
tib. p. 16409
དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བཐ་མལ་པ་རྣམས་དང་གསུང་སྐྱེས་བཉན་ཐོས་དང་། །རང་བྱང་ཆུབ་ལ་བདག་ཉིད་ངེས་རྣམས་བཏེ་རང་རྒྱལ་དང་། །རྒྱལ་སྲས་བབྱང་སེམས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་ལེགས་པ་དང་། །མངོན་མཐོའི་རྒྱུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་གཞན་མེད། །ཅེས་བརྒྱུ་གཞན་ཡོད་པ་པ་གཅོད་པ་མིན་ཀྱང་མངོན་མཐོ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ངེས་ལེགས་འགྲུབ་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བ་ངེས་པར་དགོས་པས་དེ་དོར་ན་མི་འགྲུབ་པའི་དོན་བསྡུས་ནས་གསུངས་སོ།།
tib. p. 16412
論源紀錄——
月稱論師造論
法尊法師譯講
《入中論講記》〈第二菩提心離垢地〉
諸異生及佛語生，自證菩提與佛子，
增上生及決定勝，其因除戒定無餘。
此一頌顯世出世善，皆從戒出。欲界人天樂果，由十善戒而得。益以禪定，則生色界無色界。若修清淨十善，益以出離心，則為聲聞。修其清淨十善，慧力轉增，則為獨覺（自證菩提即獨覺）。若修清淨十善，益以大悲方便，則為菩薩成佛之因。增上生謂人天善趣，決定勝謂出世涅槃，此二皆由持戒出也。
消文(2009/01/30)
2009/01/30初版；2017/11/10修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 12108
《入中論》中亦總攝云：「若諸異生諸語生，若諸自力證菩提，及諸勝子決定勝，增上生因戒非餘。」
p. 12109
tib. p. 16409
དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང་། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བཐ་མལ་པ་རྣམས་དང་གསུང་སྐྱེས་བཉན་ཐོས་དང་། །རང་བྱང་ཆུབ་ལ་བདག་ཉིད་ངེས་རྣམས་བཏེ་རང་རྒྱལ་དང་། །རྒྱལ་སྲས་བབྱང་སེམས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་ལེགས་པ་དང་། །མངོན་མཐོའི་རྒྱུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་གཞན་མེད། །ཅེས་བརྒྱུ་གཞན་ཡོད་པ་པ་གཅོད་པ་མིན་ཀྱང་མངོན་མཐོ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ངེས་ལེགས་འགྲུབ་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འབྲེལ་བ་ངེས་པར་དགོས་པས་དེ་དོར་ན་མི་འགྲུབ་པའི་དོན་བསྡུས་ནས་གསུངས་སོ།།
tib. p. 16412
消文紀錄——
《入中論》中亦總攝云：《入中論》當中也總攝說。入中論，請參考消文(2007/12/16)。
若諸異生諸語生，若諸自力證菩提，及諸勝子決定勝，增上生因戒非餘：不論是凡夫、聲聞、獨覺、以及一切菩薩，成就現前增上生與畢竟決定勝的因，除了持戒以外，沒有其他的。異生，請參考消文(2007/10/25)。語生，參考法尊法師譯講之《入中論講記》〈第二菩提心離垢地〉，此即指聲聞。自力證菩提，參考同前，此指獨覺。勝子，參考同前，此指菩薩。復參考同前，增上生謂人天善趣，決定勝謂出世涅槃。消文者按，詳見論源(2009/01/30)。
我對這段本文之理解——
宗大師引《入中論》闡述唯有持戒能成就增上生與決定勝，藉以證成於其等起亦當防護，使其三門全無彼雜。
消文者按，如前段消文內容提到，以消文者對於英文版廣論之理解，認為國外學者對於這段本文連同前段本文之處理，不同於法尊法師的譯文。消文者以為國外學者的理解是：
月稱菩薩在《入中論》中，總攝《十地經》稱讚遠離十不善戒所有義理云：「若諸異生諸語生，若諸自力證菩提，及諸勝子決定勝，增上生因戒非餘。」（請參考英文廣論p. 217, vol. one）
2009/01/29
消文(2009/01/29)
2009/01/29初版；2017/11/10修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，此段無ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 12108
是故十地經中，稱讚遠離十不善戒所有義理。
p. 12108
tib. p. 16409
།དེའི་ཕྱིར་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ནས་མི་དགེ་བཅུ་སྤོང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བསྔགས་པའི་དོན།
tib. p. 16409
消文紀錄——
是故十地經中：因此，在《十地經》當中。十地經，梵語दासभूमिक सूत्र (Dāsabhūmika sūtra)，漢譯《佛說十地經》，收錄在大正藏T10 No. 287，原為T10 No. 279《大方廣佛華嚴經》卷三十四至卷三十九〈十地品第二十六〉。
稱讚遠離十不善戒所有義理：讚歎遠離十不善戒的所有義理。
我對這段本文之理解——
根據法尊法師之譯文，這段本文意指宗大師闡述《十地經》中稱讚遠離十惡業的所有道理。然而根據消文者對於英文版廣論譯文之理解，國外學者認為，是月稱菩薩的《入中論》總攝《十地經》關於遠離十黑業道的所有義理，而有下一段偈頌。《入中論》以《十地經》為經證，以《中論》為理證。
2009/01/28
論源(2009/01/28)
2009/01/28初版；2017/11/09修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 12104
又云：「龍王！譬如一切聚落、都城、市埠、方邑、國土、王宮；一切草木、藥物、樹林；一切事業邊際；一切種子集聚，生一切榖，若耕若耘；及諸大種，皆依地 住，地是彼等所依處所。龍王！如是此諸十善業道，是生人天、得學無學諸沙門果、獨覺菩提，及諸菩薩一切妙行，一切佛法所依止處。」
p. 12108
tib. p. 16401
།ཞེས་དང་། ཀླུའི་བདག་པོ་བཞེས་བོས་ནས་དཔེར་ན་གྲོང་བཁྱིམ་བཞི་སྲང་གཅིག་ཡོད་པ་དང་བཟོ་རིགས་བབཅོ་བརྒྱད་ཡོད་པ་གྲོང་ཁྱེར་དང་བཚོང་འདུས་ཡོད་པ་གྲོང་རྡལ་དང་མི་རིགས་བཞི་ཡོད་པ་ལྗོངས་དང་ཡུལ་འཁོར་དང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ཐམས་ཅད་དང་། རྩྭ་དང་ཤིང་གེལ་པ་དང་སྨན་དང་ཤིང་མཐས་ཅད་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཚོང་ཁེ་སྤོགས་དང་གྲུ་བསྐྱོད་པ་དང་ཞིང་ལས་རྒྱུ་འགྲུལ་སོགས་ཐམས་ཅད་དང་ས་བོན་གྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་དང་ལོ་ཏོག་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་ཞིང་རྨོ་བ་དང་ཤལ་བས་བཤལ་བ་དང་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་ས་ལ་གནས་ཏེ། དེ་དག་གི་གནས་ནི་ས་ཡིན་ནོ།། གླུའི་བདག་པོ་དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་འདི་དག་ནི་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བ་དང་བཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་མན་ཆད་ལ་གནས་པའི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་བསྟེ་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པའི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་མཐས་ཅད་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
tib. p. 16408
論源紀錄——
T15 No. 598
西晉月氏國三藏竺法護譯
《佛說海龍王經》卷第三〈十德六度品第十一〉
佛語龍王：「取要言之，十善之德，具足十力、四無所畏，成諸佛法。以具足之故，於是十善之德，廣普莊嚴，常當精進。譬如郡國、縣邑、村落、丘聚、百穀、藥草、樹木、華果種殖刈穫，皆因地立；十善之德，天上、人間皆依因之。若學、不學及得果證、住緣覺道、菩薩道行、諸佛道法，皆由從之。」
T15 No. 600
大唐于闐三藏實叉難陀奉 制譯
《十善業道經》全一卷
「……龍王。譬如一切城邑聚落。皆依大地而得安住。一切藥草卉木叢林。亦皆依地而得生長。此十善道亦復如是。一切人天依之而立。一切聲聞獨覺菩提諸菩薩行。一切佛法咸共依此十善大地而得成就。。……」
T15 No. 601
西天譯經三藏朝散大夫試鴻臚少卿傳法大師臣施護奉 詔譯
《佛為娑伽羅龍王所說大乘經》全一卷
「……龍主。譬如大地。能與人界一切國城聚落乃至林樹及藥草等而為安住。又復諸業皆有種子。種子既有四大而成。由如種穀初生芽莖乃至成熟。皆依於地。龍主。此十善業道。能為天上人間一切有情勝妙安住。能令一切有為無為得智果報。一切聲聞及辟支佛。乃至菩薩無上正等正覺而為安住。亦復為一切佛法根本安住。……」
分析者按：與前一篇論源紀錄不同的是，這段經文與《佛說海龍王經》較為相符。
消文(2009/01/28)
2009/01/28初版；2017/11/09修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 12104
又云：「龍王！譬如一切聚落、都城、市埠、方邑、國土、王宮；一切草木、藥物、樹林；一切事業邊際；一切種子集聚，生一切榖，若耕若耘；及諸大種，皆依地 住，地是彼等所依處所。龍王！如是此諸十善業道，是生人天、得學無學諸沙門果、獨覺菩提，及諸菩薩一切妙行，一切佛法所依止處。」
p. 12108
tib. p. 16401
།ཞེས་དང་། ཀླུའི་བདག་པོ་བཞེས་བོས་ནས་དཔེར་ན་གྲོང་བཁྱིམ་བཞི་སྲང་གཅིག་ཡོད་པ་དང་བཟོ་རིགས་བབཅོ་བརྒྱད་ཡོད་པ་གྲོང་ཁྱེར་དང་བཚོང་འདུས་ཡོད་པ་གྲོང་རྡལ་དང་མི་རིགས་བཞི་ཡོད་པ་ལྗོངས་དང་ཡུལ་འཁོར་དང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ཐམས་ཅད་དང་། རྩྭ་དང་ཤིང་གེལ་པ་དང་སྨན་དང་ཤིང་མཐས་ཅད་དང་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཚོང་ཁེ་སྤོགས་དང་གྲུ་བསྐྱོད་པ་དང་ཞིང་ལས་རྒྱུ་འགྲུལ་སོགས་ཐམས་ཅད་དང་ས་བོན་གྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་དང་ལོ་ཏོག་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་ཞིང་རྨོ་བ་དང་ཤལ་བས་བཤལ་བ་དང་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་ས་ལ་གནས་ཏེ། དེ་དག་གི་གནས་ནི་ས་ཡིན་ནོ།། གླུའི་བདག་པོ་དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་འདི་དག་ནི་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བ་དང་བཐེག་ཆེན་གྱི་སྒོམ་ལམ་མན་ཆད་ལ་གནས་པའི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་བསྟེ་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པའི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་མཐས་ཅད་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ།།
tib. p. 16408
消文紀錄——
又云：《海龍王請問經》中又說。消文者按，前一段經文與《十善業道經》比較相符，而本段經文則與《佛說海龍王經》卷第三〈十德六度品第十一〉較為相近，詳見論源(2009/01/28)。
龍王！譬如一切聚落、都城、市埠、方邑、國土、王宮；一切草木、藥物、樹林；一切事業邊際；一切種子集聚，生一切榖，若耕若耘；及諸大種，皆依地住，地是彼等所依處所：龍王！譬如所有的聚落、都城、市埠、方邑、國土、王宮；所有的草木、藥物、樹林；所有的活動；所有種子的儲存、生長一切穀物；或者耕種或者除草；以及地水火風等四大種，都是依於大地而安住。大地是一切事、一切物的依處。
龍王！如是此諸十善業道，是生人天、得學無學諸沙門果、獨覺菩提，及諸菩薩一切妙行，一切佛法所依止處：龍王！因此，這十善業道，就是受生人天、證得聲聞諸沙門果、證得獨覺菩提果、以及諸菩薩一切妙行、一切佛法的依處。學無學，請參考消文(2008/10/13)。
我對這段本文之理解——
宗大師再引《海龍王請問經》證成十善業道是成辦一切義利之所有根本。
2009/01/27
論源(2009/01/27)
2009/01/27初版；2017/11/09修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 12103
《海龍王請問經》云：「諸善法者，是諸人天眾生圓滿根本依處，聲聞獨覺菩提根本依處，無上正等菩提根本依處。何等名為根本依處？謂十善業。」
p. 12104
tib. p. 16317
རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པ་ལས། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བམངོན་མཐོ་ལྷ་དང་མིའི་སྐྱེ་དགུའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བམ་ལུས་པའི་རྩ་བའི་རྟེན་ནོ།། བངེས་ལེགས་ལ་གཉིས་ལས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྩ་བའི་རྟེན་ནོ།། བཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྩ་བའི་རྟེན་ནོ།། རྩ་བའི་རྟེན་བདགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་རྣམས་ཏེ།
tib. p. 16401
論源紀錄——
T15 No. 600
大唐于闐三藏實叉難陀奉 制譯
《十善業道經》全一卷
「……龍王。當知菩薩有一法。能斷一切諸惡道苦。何等為一。謂於晝夜常念思惟觀察善法。令諸善法念念增長。不容毫分不善間雜。是即能令諸惡永斷善法圓滿。常得親近諸佛菩薩及餘聖眾。言善法者。謂人天身。聲聞菩提獨覺菩提無上菩提。皆依此法以為根本而得成就。故名善法。此法即是十善業道。……」
T15 No. 601
西天譯經三藏朝散大夫試鴻臚少卿傳法大師臣施護奉 詔譯
《佛為娑伽羅龍王所說大乘經》全一卷
「……龍主。而有一法。能令眾生斷於一切惡趣之業。云何一法。所謂觀察善法。而彼善法云何觀察。當觀自身。我於日夜行住坐臥。所興心意無不是過。如是覺察。令四威儀中諸不善法不得發生。如是斷盡諸不善法。當令善法而得具足。復使一切同善眾生。悉皆當得聲聞辟支及菩薩等。乃至無上正等正覺之位。龍主。云何善法。我今說之。所謂十善之業是為一切根本安住。是生天上人間根本安住世間出世間殊勝善法根本安住。聲聞辟支佛菩薩根本安住。無上正等正覺根本安住。云何為彼根本安住。所謂十善業道。……」
T15 No. 598
西晉月氏國三藏竺法護譯
《佛說海龍王經》卷第三〈十德六度品第十一〉
佛言：「何等善事，已立德根天、人之安，不為聲聞、緣覺之本？立道本者，志無上正真道。何謂立本？謂行十事。……」
分析者按——
《十善業道經》與《佛為娑伽羅龍王所說大乘經》為同本異譯，本經節錄自《佛說海龍王經》〈十德六度品第十一〉。
消文(2009/01/27)
2009/01/27初版；2017/11/09修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 12103
《海龍王請問經》云：「諸善法者，是諸人天眾生圓滿根本依處，聲聞獨覺菩提根本依處，無上正等菩提根本依處。何等名為根本依處？謂十善業。」
p. 12104
tib. p. 16317
རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པ་ལས། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བམངོན་མཐོ་ལྷ་དང་མིའི་སྐྱེ་དགུའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བམ་ལུས་པའི་རྩ་བའི་རྟེན་ནོ།། བངེས་ལེགས་ལ་གཉིས་ལས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྩ་བའི་རྟེན་ནོ།། བཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྩ་བའི་རྟེན་ནོ།། རྩ་བའི་རྟེན་བདགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་རྣམས་ཏེ།
tib. p. 16401
消文紀錄——
《海龍王請問經》云：《海龍王請問經》說。海龍王請問經，請參考消文(2009/01/09)。不過，這段經文出自《佛說海龍王經》〈十德六度品第十一〉節譯之《十善業道經》，同本異譯者有《佛為娑伽羅龍王所說大乘經》。詳見論源(2009/01/27)。
諸善法者，是諸人天眾生圓滿根本依處，聲聞獨覺菩提根本依處，無上正等菩提根本依處：（我所說的）種種善法，是一切人趣和天趣眾生圓滿的根本依處，也是一切聲聞獨覺菩提的根本依處，也是無上正等菩提的根本依處。
何等名為根本依處？：這些根本依處又是什麼呢？
謂十善業：也就是十善業。
我對這段本文之理解——
宗大師引《海龍王請問經》強調十善業是人天、聲聞和獨覺菩提、以及無上正等菩提的根本依處。
訂閱：
文章 (Atom)