消文(2007/12/07)

2007/12/07初版；2014/10/17修訂(重編版面，增訂藏文，移除超連結)；2020/01/03三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)

論之本文——p. 06004

五他圓滿者，如云：「佛降、說正法、教住、隨教轉、有他具悲愍。」言佛降世或出世者，謂經三大阿僧祇劫積集資糧，坐菩提座現正等覺。說正法者，謂若佛陀或彼聲聞宣說正法。教法住世者，謂從成佛乃至未示入般涅槃，勝義正法，可現修證未壞滅故。法住隨轉者，謂即如是證正法者，了知有力能證，如是正法眾生，即如所證，隨轉隨順教授教誡。他悲愍者，謂有施者，及諸施主與衣服等。此五屬於他身所有，是修法緣，故名他滿。

^{p. 06009}

_{tib.p. 07906}

^ཇགཉིས་པ་ལ་དངོས་དང་སྒྲ་བཤད་དང་དོགས་གཅོད་གསུམ་ལས་དང་པོ་གཞན་འབྱོར་ལྔ་ནི། སངས་རྒྱས་བྱོན་དང་དམ་ཆོས་སྟོན།། བསྟན་པ་གནས་དང་དེ་རྗེས་འཇུག །གཞན་ཕྱིར་སྙིང་ནི་བརྩེ་བའོ། །ཞེས་པའོ།། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བྱོན་པའམ་འབྱུང་བ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་ཚོགས་བསགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ནི་ཞོ་ཡི་སྙིང་པོ་^ངལྟ་བུ་སྟེ་གནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་དང་། རྟོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའོ།། དང་པོ་ནི། ལོངས་སྐུའི་གནས་འོག་མིན་དང་། སྤྲུལ་སྐུའི་གནས་རྡོ་རྗེ་གདན་དུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་དང་། གཉིས་པ་རྟོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་ཉིད་དོ་ཟེར། ལ་འདུག་སྟེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ།། དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སམ་དེའི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པའོ།། ཆོས་བསྟན་པ་གནས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཤིང་ཆོས་བསྟན་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་བར་དུ་དོན་དམ་པའི་དམ་ཆོས་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་མ་ཉམས་པའོ།། ཆོས་གནས་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་ཆོས་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་མཐུ་ཡོད་པར་རིག་ནས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་ལྟར་བསྟན་པ་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ།། གཞན་གྱི་ཕྱིར་སྙིང་བརྩེ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་པོ་དང་སྦྱིན་བདག་གིས་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་སྟེར་བའོ།། ^ཇགཉིས་པ་སྒྲ་བཤད་ནི་དེ་ལྔ་ནི་གཞན་རྒྱུད་ལ་ཡོད་ཅིང་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་ཆ་རྐྱེན་ཡིན་པས་གཞན་འབྱོར་རོ།།

^{tib.p. 07916}

消文紀錄——

五他圓滿者：（第二方面是）五種他圓滿。

如云：「佛降、說正法、教住、隨教轉、有他具悲愍。」：譬如〈聲聞地〉中所說：「佛降、說正法、教住、隨教轉、有他具悲愍。」消文者按，這五種他圓滿接下來宗大師都會一一闡釋。

言佛降世或出世者，謂經三大阿僧祇劫積集資糧，坐菩提座現正等覺：所謂的佛降世，或者說佛出世，就是歷經三大阿僧祇劫的時間，圓滿積集福慧資糧，坐在菩提座上現前證得正等覺。三大阿僧祇劫，常作三阿僧祇劫、三阿僧祇、三僧祇、三劫等。指菩薩由發心至成佛的修行時間。阿僧祇，是梵語असंख्य (asaṃkhya)之音譯，為古印度數目之一，表示極大或不可數之數。消文者按，舊版廣論文本印作阿僧祗，祇與祗作為「只」字的意思時才通用，譬如祇要或祗要。正等覺，參考消文(2006/06/05)。

說正法者，謂若佛陀或彼聲聞宣說正法：所謂說正法的意思，就是佛陀或者佛陀的聲聞弟子遊行宣說正法。聲聞，關於聲聞的意義，諸經論有許多解釋。大乘佛教興起之後，聲聞與緣覺同被貶為小乘，然而此處宜採原義。即聲謂音聲，指佛陀之說法；聞即聽聞。修行者聞佛說法，信受奉行，名曰聲聞。所以聲聞是泛指佛弟子或篤信佛法者，不分大小乘。

教法住世者，謂從成佛乃至未示入般涅槃，勝義正法，可現修證未壞滅故：所謂教法住世的意思，就是從佛陀降世起，一直到佛陀示現入涅槃以前的期間當中，殊勝義理的正法，能夠於現法修證，並沒有壞滅。勝義正法，【T27 No. 1545《阿毘達磨大毘婆沙論》卷第一百八十三〈定蘊第七中不還納息第四之十〉】：「勝義正法，謂聖道，即無漏根、力、覺支、道支。」

法住隨轉者，謂即如是證正法者，了知有力能證，如是正法眾生，即如所證，隨轉隨順教授教誡：所謂法住隨轉的意思，就是能夠依教奉行現證正法而成佛者，當觀察到有能力證得正法的眾生時，立即依照自己所證得的途徑，隨順眾生的根機，隨轉教授教誡，好讓眾生也現證正法。

他悲愍者，謂有施者，及諸施主與衣服等：所謂他悲愍的意思，就是有施者及許多施主布施衣服等資具，護持修行者。消文者按，關於施者與施主，請參考消文(2007/09/24)。

此五屬於他身所有，是修法緣，故名他滿：這五種不屬於行者本身所擁有的，但是都是修法的順緣，所以稱作他圓滿。

我對這段本文之理解——

宗大師闡釋完五自圓滿之後，緊接著還是引《瑜伽師地論》〈聲聞地〉中所說，為行者闡釋五他圓滿。

前一則　下一則