2009/08/31初版；2020/03/06修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 14503
修持之時，應由勝金光明懺及三十五佛懺二種悔除。
p. 14503
tib.p. 19611
ལག་ཏུ་ལེན་པའི་ཚེ་ནི་གསེར་འོད་དམ་པའི་བཤགས་པ་བརྗེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲིགས་པའང་ཡོད་པ་དང་སམས་རྒྱས་སོ་ལྔའི་སྒོ་ནས་ཀྱི་བཤགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་བྱའོ།།
tib.p. 19612
消文紀錄——
修持之時，應由勝金光明懺及三十五佛懺二種悔除：正修持的時候，其儀軌應該依《勝金光明懺》與《三十五佛懺》來懺除。勝金光明懺，依《金光明經》所修之懺悔法。三十五佛懺，即《佛說三十五佛名懺文》。
我對這段本文之理解——
這段本文闡述初力之懺悔儀軌。
2009/08/30初版；2020/03/06修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 14502
此中初力者，謂於往昔無始所作諸不善業，多起追悔，欲生此者，須多修習感異熟等三果道理。
p. 14503
tib.p. 19609
ཇགཉིས་པ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས་ཉམས་སུ་ལེན་ཚུལ་དེ་ལ་སྟོབས་དང་པོ་ནི། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་མི་དགེ་བའི་ལས་བསྔར་བྱས་པ་ལ་འགྱོད་པ་མང་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་སྐྱེ་བ་ལ་བམི་དགེ་བའི་རྣམ་སྨིན་སོགས་ཀྱི་བསྟེ་རྒྱུ་མཐུན་དང་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་གསུམ་བསྐྱེད་ཚུལ་བསྒོམ་དགོས་སོ།།
tib.p. 19611
消文紀錄——
此中初力者：這四力當中的初力。消文者按，即指能破壞現行力。
謂於往昔無始所作諸不善業，多起追悔：對往昔從無始以來所造作的種種惡業，多加追悔。
欲生此者，須多修習感異熟等三果道理：要能夠生起這種破壞力，就必須多多修習感得異熟果、等流果與增上果等三果的道理。
我對這段本文之理解——
這段本文闡釋四力當中的初力，以及如何能生起此力。
2009/08/29初版；2020/03/06修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 14501
作已增長業者，是順定受，若能映此，況不定業。
p. 14501
tib.p. 19607
བྱས་ཤིང་བསགས་པའི་ལས་ནི་མྱོང་ངེས་ཡིན་པས་དེ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ནུས་ན་མ་ངེས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ངབླ་མ་སྔ་མ་དག་སྟོབས་བཞི་པོ་འདི་གཉིས་སུ་བསྡུས་ཏེ་སྡིག་པ་སྐྱེས་པ་སྤོང་བ་དང་། མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད་པའོ།། དང་པོ་ལ་གཉིས། འགྱོད་པ་བསྐྱེད་པ་དང་། གཉེན་པོ་བསྐྱེད་པའོ།། དང་པོ་ནི་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས་སོ།། གཉིས་པ་ལ་གཉེན་པོ་སྤྱོར་བསྐྱེད་པ་དང་། གཉེན་པོ་ཁྱད་པར་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྐྱེད་པའོ།། དང་པོ་ནི་གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་དང་། གཉིས་པ་ནི་རྟེན་གྱི་སྟོབས་སོ།། གཉིས་པ་སྡིག་པ་མ་སྐྱེས་པ་མི་བསྐྱེད་པ་ནི། ཉེས་པ་ལས་སླར་བཟློག་པའི་སྟབས་སོ།། དེ་ཡང་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡིག་པའི་འཕེལ་འཕྲོ་ཆད་པར་བྱེད། གཉེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡིག་པ་ཉམས་དམའ་བར་བྱེད། ཉེས་པ་ལས་སླར་ལྡོག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡིག་པ་རྩ་བ་ནས་འདོན་པར་བྱེད། རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡིག་འབྲས་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབས་པར་བྱེད་ཅེས་འཆད་དོ།།
tib.p. 19607
消文紀錄——
作已增長業者，是順定受：已造作增長業是順定受業。消文者按，如〈本地分〉云。
若能映此，況不定業：連順定受業都可以透由四力映覆，順不定受業就更不用說了。
我對這段本文之理解——
針對《開示四法經》所示，成就四法則能映覆諸已作增長業，宗大師告訴我們，連順定受業都能映覆，順不定受業就不在話下了。
2009/08/28初版；2018/01/05修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 14412
《開示四法經》云：「慈氏若諸菩薩摩訶薩，成就四法，則能映覆諸惡已作增長。何等為四？謂能破壞現行，對治現行，遮止罪惡及依止力。」
p. 14501
tib.p. 19604
ཆོས་བཞི་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། བྱམས་པ། བཞེས་བོས་ནས་རང་དོན་མཐར་ཐུག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བགཞན་དོན་མཐར་ཐུག་པ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་སྡིག་པ་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་རོ།། བཞི་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་སུ་ན་འབྱིན་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་། གཞེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་། ཉེས་པ་ལས་སྡོག་པ་དང་། རྟེན་གྱི་སྟོབས་སོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ།།
tib.p. 19607
消文紀錄——
此段本文依如下標點符號形式理解之：
《開示四法經》云：「慈氏！若諸菩薩摩訶薩成就四法，則能映覆諸惡已作增長。何等為四？謂能破壞現行，對治現行，遮止罪惡及依止力。」
《開示四法經》云：《開示四法經》說。開示四法經，根據英文版廣論，此經梵文作चतुर्धर्म निर्देश सूत्र (caturdharma nirdeśa sūtra)。
慈氏：佛告訴彌勒菩薩說。
若諸菩薩摩訶薩成就四法，則能映覆諸惡已作增長：如果菩薩摩訶薩成就四法，就能夠遮止已經造作的惡業之增長。
何等為四：是哪四法呢？
謂能破壞現行，對治現行，遮止罪惡及依止力：也就是能破壞現行力（能破力）、能對治現行力（對治力）、能遮止罪惡力（防護力）以及依止力。
我對這段本文之理解——
這段本文引《開示四法經》闡釋有四力能映覆諸惡已作增長。此四力如下當說。
2009/08/27初版；2020/03/05修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 14411
此復墮罪還出之理，應如三種律儀別說。諸惡還出者，應由四力。
p. 14412
tib.p. 19602
ཇགཉིས་པ་ནི། དེ་ཡང་ལྟུང་བ་ཕྱིར་བཅོས་ཚུལ་ནི། སྡོམ་པ་གསུམ་སོ་སོ་ནས་གསུངས་པ་ལྟར་བྱ་ལ། ཇགསུམ་པ་ལ་མདོར་བསྟན་པ་དང་། སྟོབས་བཞི་སོ་སོར་རྒྱས་པར་བཤད་པ་གཉིས། དང་པོ་ནི། སྡིག་པ་ཕྱིར་བཅོས་པ་ནི་སྟོབས་བཞིས་བྱ་སྟེ།
tib.p. 19603
消文紀錄——
此復墮罪還出之理，應如三種律儀別說：此外，違犯戒律的出罪道理，應依三種律儀的各別儀軌懺除。墮罪，犯戒律之罪名，此罪墮落於地獄，故名墮罪。三種律儀，如造者殊勝中說，為別解脫律儀、菩薩律儀、金剛乘律儀。
諸惡還出者，應由四力：所有惡行應以四力懺除。四力，如下《開示四法經》云，指能破現行力、對治現行力、遮止罪惡力、依止力。
我對這段本文之理解——
這段本文闡釋墮罪之還出應如三種律儀之各別儀軌懺除，而所有的罪業應以四力懺除。
2009/08/26初版；2020/03/05修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，此段無ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 14410
如是勵力，雖欲令其惡行不染，然由放逸，煩惱盛等增上力故，設有所犯，亦定不可不思放置，須勵力修，大悲大師所說，還出方便。
p. 14411
tib.p. 19519
དེ་ལྟར་ཉེས་སྤྱོད་ཀྱིས་མ་གོས་པ་ལ་འབད་ཀྱང་བག་མེད་པ་དང་ཉོན་མོངས་མང་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་ཉེས་པ་བྱུང་ན་ཇི་མི་སྙམ་པར་བཞག་ཏུ་མི་རུང་བས། སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱིས་ཕྱིར་བཅོས་པའི་ཐབས་གསུངས་པ་རྣམས་ལ་འབད་དགོས་སོ།།
tib.p. 19602
消文紀錄——
如是勵力：像這麼努力。
雖欲令其惡行不染：雖然希望自相續不染惡行。
然由放逸，煩惱盛等增上力故：但是因為放逸、煩惱盛等的力量強大。放逸、煩惱盛等，【T30 No. 1579《瑜伽師地論》卷第九十九〈攝事分中調伏事總擇攝第五之一〉】：「此中云何犯所犯罪。謂於應作而不作故。及加行故。於不應作而反作故。及加行故。犯所犯罪。又彼略由四因緣故。犯所犯罪。一無知故。二放逸故。三煩惱盛故。四輕慢故。云何名為由無知故犯所犯罪。謂如有一。於所犯罪不審聽聞。不善領悟。彼無解了無有覺慧無所知故。於其所犯起無犯想。而犯眾罪。如是名為由無知故犯所犯罪。云何名為由放逸故犯所犯罪。謂如有一。於所犯罪雖復解了。有其覺慧亦有所知。而住忘念。住不正知。彼由如是不住念故。如無所知而犯眾罪。如是名為由放逸故犯所犯罪。云何名為煩惱盛故犯所犯罪。謂如有一。於其所犯雖復解了。有其覺慧亦有所知。而彼本性貪瞋癡等極為猛利。彼由猛利貪瞋癡故。雖知是事所不應。為煩惱纏逼不自在故。而犯眾罪。如是名為煩惱盛故犯所犯罪。云何名為由輕慢故犯所犯罪。謂如有一。於所犯罪雖復解了。有其覺慧亦有所知。而彼信解極為下劣。無有強盛宿善因行。由其信解極下劣故。於沙門性。於般涅槃。無有顧戀。於佛法僧。無敬無憚無有羞恥。不樂所學。由輕慢故。隨其所欲廣犯眾罪。如是名為由輕慢故。犯所犯罪。當知此中。無知放逸所犯眾罪。是不染汙。由煩惱盛及以輕慢所犯眾罪。是其染汙。」
設有所犯，亦定不可不思放置：如果有違犯，也絕對不可以不去注意。不思放置，擺一旁不管。
須勵力修，大悲大師所說，還出方便：必須努力修持佛陀所說的出罪方便。
我對這段本文之理解——
這段本文闡釋必須勵力修持還出方便。
2009/08/25初版；2020/03/04修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 14410
第二特以四力淨修道理者。
p. 14410
tib.p. 19519
གཉིས་པ་སྟོབས་བཞིས་སྦྱང་བའི་ཚུལ་ཇལ་ཇི་མི་སྙམ་པར་མི་བཞག་པར་སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱི་གསུང་ལྟར་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྦྱོང་བ་དང་། ལྟུང་བ་ཕྱིར་བཅོས་དང་། སྡིག་པ་སཏོབས་བཞིས་ཕྱིར་བཅོས་པ་དང་། འདག་ཚུལ་རྩོད་སྤོང་དང་བཅས་པ་དང་། ཐོག་མ་ནས་མ་གོས་པར་འབད་ཚུལ་དང་། ཉམས་སུ་ལེན་དགོས་པའི་དཔེ་དང་། གང་ཤེས་བག་ཡོད་ཀཡིས་ཉམས་སུ་བླང་དགོས་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བར་བསྔགས་ཏེ་ལས་འབྲས་གཅེས་པར་གདམས་པ་དང་བརྒྱད་ལས། དང་པོ་ནི།
tib.p. 19519
消文紀錄——
第二特以四力淨修道理者：第二、特別以四力淨修的道理闡釋進止道理。
我對這段本文之理解——
這是科文思已進止道理中分二之二，所以實際上這只是本段落的標題。
2009/08/24初版；2020/03/03修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 14408
又敦巴云：「覺窩瓦心莫寬大，此緣起微細。」樸窮瓦云：「我至老時，依附《賢愚》。」霞惹瓦云：「隨有何過，佛不報怨，是方所惡，宅舍所感，皆說是由作如此業，於此中生。」
p. 14409
tib.p. 19515
བདགེ་བཤེས་སྟོན་པའི་ཞལ་ནས། ཇོ་བོ་བ་བཞེས་བོས་ནས་སྙིང་ཁམ་ཆེར་མི་རུང་རྟེན་འབྲེལ་འདི་ཕྲ་གསུང་བ་དང་། ཕུ་ཆུང་བའི་ཞལ་ནས་ང་ནི་རྒས་ཁར་བལས་འབྲས་སྟོན་པའི་མདོ་མཛངས་བླུན་ལ་ཁ་ལྷན་བགྱིས་འགྲིག་སོང་གསུང་བ་དང་། ཤ་ར་བའི་ཞལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཉེས་སྐྱོན་ཅི་བྱུང་ཡང་ཕྱོགས་ངན་དང་མཁར་ལན་ལ་ལེ་ལན་མ་བདས་ཁར་ལས་འདི་བྱས་པས་འདིར་སྐྱེས་བྱ་བ་ཤ་སྟག་གསུངས་བནས་ལེ་ལན་ཐམས་ཅད་རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་ལ་གདའ་གསུང་ངོ་།།
tib.p. 19518
消文紀錄——
又敦巴云：此外，敦巴尊者說。
覺窩瓦心莫寬大，此緣起微細：阿底峽尊者的弟子啊！心不要粗枝大葉，緣起的道理是非常微細的。覺窩瓦，消文者按，漢譯中的藏音瓦或巴皆為對人之尊稱，此處特別指阿底峽尊者的弟子而言。
樸窮瓦云：樸窮瓦說。
我至老時，依附《賢愚》：直到年老的時候，我都是依循著《賢愚因緣經》（行持）。賢愚，即《賢愚因緣經》，元魏慧覺等譯，凡十三卷，收於大正藏T04 No. 202。
霞惹瓦云：霞惹瓦說。
隨有何過，佛不報怨是方所惡，宅舍所感：不論有什麼過失，佛都不會抱怨說那是地方、處所等因素，也不會抱怨是宅舍風水所感得的。消文者按，這段標點符號稍作了調整。
皆說是由作如此業，於此中生：佛都說一切都是業感而生的。
我對這段本文之理解——
這段本文再引諸善知識所言，強調業感緣起。
2009/08/23初版；2020/03/03修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 14406
康壠巴謂樸窮瓦云：「善知識說唯有業果，是極緊要，現今講說聽聞修習，皆非貴重，我念唯此極難修持。」樸窮瓦亦云：「實爾。」
p. 14408
tib.p. 19512
ཇབརྒྱད་པ་དམ་པ་གོང་མའི་གསུང་བཞིན་མཛད་རིགས་པ་ནི། ཕུ་ཆུང་བ་ལ་ཁམ་ལུང་པས། བརང་རེའི་དགེ་བཤེས་བསྟོན་པ་ནི་ལས་འབྲས་ཁོ་ན་གལ་ཆེ་བར་གསུང་པ་ལ་ད་ལྟབའི་མཁས་པ་འདི་ཀུན་དེ་ལ་བཤད་པ་དང་ཉན་པ་དང་སྒོམ་རིན་མེད་པར་བྱེད་དེ། བཁོ་བོ་ནི་འདི་ཁོ་ན་ཉམས་སུ་བླང་དཀའ་འམ་སྙམ་གསུངས་པས་ཕུ་ཆུང་བ་ཡང་དེ་ཙུག་ལགས་གསུང་བ་དང་།
tib.p. 19515
消文紀錄——
康壠巴謂樸窮瓦云：康壠巴跟樸窮瓦說。
善知識說唯有業果，是極緊要：善知識告訴我們說，唯有業果道理是最重要的。消文者按，康壠巴與樸窮瓦同為敦巴尊者之弟子，故此中善知識乃指敦巴尊者。
現今講說聽聞修習，皆非貴重：目前講說、聽聞、修習等都不是最難修持的。消文者按，此中「貴重」一詞，依下一句意涵，理解作「極難修持」。
我念唯此極難修持：我認為只有業果道理才是極難修持的。
樸窮瓦亦云：樸窮瓦也說。
實爾：的確如此。
我對這段本文之理解——
這段本文引康壠巴與樸窮瓦師兄弟兩人之間的對話，說明業果道理極緊要，然極難修持。
消文者按，根據英文廣論，依消文者之英文能力，國外學者對於這段對話之理解如下：唯有業果是極緊要，然現今行者於業果講說、聽聞、修習皆不重視。
2009/08/22初版；2018/01/06修訂(重編版面；移除超連結；增訂藏文，採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)
論之本文——p. 14404
又云：「惡業雖現前，非定如刀割，然眾生惡業，於他世現起。由其諸惡業，各受辛異熟，是故諸眾生，於他世了知。如從鐵起銹，銹起食其鐵，如是未觀作，自業感惡趣。」
p. 14406
tib.p. 19507
།ཞེས་དང་། སྡིག་བཔའི་ལས་བཀྱིས་འཕྲལ་དུ་བབྱས་མ་ཐག་ངེས་པར་ནི། །མཚོན་བཞིན་གཅོད་པར་མི་བྱེད་ཀྱང་། །སྡིག་པའི་ལས་ཀྱིས་བའབྲས་བུ་འགྲོ་བ་བབཟང་ངན་ཅིར་འགྱུར་དག །བའཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཏུ་ནི་མངོན་པར་འགྱུར། །བཇི་ལྟར་མངོན་ན། ངམཉན་ཡོད་ན་ཚོང་དཔོན་གྲོགས་པོ་བཞི་ཡོད་དེ། གཅིག་ནི་དད་པ་མེད་དོ།། གཉིས་པ་ནི་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་སོ།། གསུམ་པ་ནི་སྡིག་ལ་སྤྱོད་དོ།། བཞི་པ་ནི་སེར་སྣ་ཆེའོ།། དེ་རྣམས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་བསམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་སྐྱེ་ཏེ་ནམ་ཞིག་བདག་ཅག་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷ་བསྒྲུབ་སྟེ་མཐོ་རིས་ཐོབ་ནས་དེའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མྱོང་བར་བྱའོ།། ཞེས་བསམས་ནས་སྟོན་པའི་ཐད་དུ་ཕྱིན་པ་དང་དེའི་ཆེད་དུ་འདི་ལྟར་གསུངས་པ། བའགྲོ་བ་གང་དུ་བསྡིག་ལས་དེ་དག་བགིས་རྣམ་སྨིན་ནི། །བརྩུབ་ཅིང་ཚ་བ་སོ་སོར་བསྟེན་བདགོས་པ་ཡི། །བརྒྱུ་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱིས་བའཕངས་པའི་ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་དག །བའདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཏུ་ནི་ཤེས་པར་ཏེ་བམངོན་དུ་འགྱུར། །བཅེས་དང་། སྡིག་པའི་ལས་བྱས་པས་བྱེད་མཁན་རང་ཉིད་འཕུང་པ་ནི་དཔེར་ན་ལྕགས་ལས་གཡཨཱ་ནི་ལངས་བཔར་གྱུར་བ་བན། །གཡའ་ལངས་པ་དེས་ནི་བལྕགས་ཀྱི་གཞི་དེ་ཉིད་ཟ་བབ། །དེ་བཞིན་དུ་བབླང་དོར་ལེགས་པར་མ་བརྟགས་བཔར་བྱས་པ་ཡིས། །རང་གི་བམི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་བབྱེད་པ་པོར་རང་ཉིད་ངན་འགྲོར་འགྲོ། །ཞེས་སོ།།
tib.p. 19512
消文紀錄——
又云：（《集法句經》）又說。消文者按，《集法句經》〈業品第九〉第十八至第二十偈。
惡業雖現前，非定如刀割，然眾生惡業，於他世現起：雖然現前造作的惡業，不一定立即像刀割般（痛楚），然而眾生所造的惡業，絕對會在未來世感得果報。
由其諸惡業，各受辛異熟，是故諸眾生，於他世了知：因為種種惡業而各個感得痛楚的果報，所以諸眾生未來世會了知（業果道理）。
如從鐵起銹，銹起食其鐵，如是未觀作，自業感惡趣：譬如鐵生鏽之後，鏽便開始侵蝕鐵一樣，因此，如果沒有觀察自己所造作的惡業，將會感得墮惡趣的果報。
我對這段本文之理解——
這段本文繼續引《集法句經》，教誡行者現前造作惡業雖不覺痛楚，然而此諸惡業於他世必然現起諸辛異熟。