消文(2007/01/21)

2007/01/21初版；2013/06/11修訂；2019/02/25三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)

論之本文——p. 02210

復次《毘奈耶經》云：「立為坐者不應說法，坐為臥者不應說法，坐於底座為坐高座不應說法，妙惡亦爾。在後行者為前行者不應說法，在道側者為道行者不應說法，為諸覆頭抄衣雙抄抱肩及抱項者不應說法，為頭結髻、著帽、著冠、著鬘、纏首不應說法，為乘象馬坐輦餘乘，及著鞋履不應說法，為手執杖、傘、器、劍、鉞及被甲者，不應說法。」返是應說，依無病也。

^p. 02301

_{tib.p. 03016}

གཞན་ཡང་འདུལ་བའི་མདོ་ལས། འདུག་པ་ལ་འགྲེང་སྟེ་ཆོས་མི་བཤད་པར་རོ།། ཉལ་བ་ལ་འདུག་སྟེ་ཆོས་མི་བཤད་པར་རོ།། སྟན་མཐོན་པོ་ལ་འདུག་པ་ལ་སྟན་དམའ་བ་ལ་འདུག་སྟེ་མི་བཤད་པར་རོ།། ངན་པ་དང་བཟང་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ།། མདུན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་ཕྱི་ནས་འགྲོ་ཞིང་མི་བཤད་པར་རོ།། ལམ་ནས་འགྲོ་བ་ལ་ལམ་གྱི་འགྲམ་ནས་འགྲོ་ཞིང་མི་བཤད་པར་རོ།། ^བགོས་ལ་སོགས་པས་མགོ་བོ་གཡོགས་པ་དང་^བགོས་མཐའ་ནས་བརྫེས་པ་དང་^བགོས་ཕྲག་པ་གཉིས་སུ་གཟར་བ་དང་^བལག་པ་གཉིས་མདུན་ནས་གཉའ་གོང་དུ་བསྣོལ་བ་དང་^བལག་པ་གཉིས་རྒྱབ་ནས་ལྟག་པར་བསྣོལ་བ་ལ་མི་བྱའོ།། མགོ་དོ་ཀེར་^བཏེ་ཐོར་ཅོག་ཅན་དང་^བའཕྲེང་བ་ཐོད་བྱ་རུ་བཙུགས་པ་སོགས་དང་ཞྭ་གྱོན་པ་དང་ཅོད་པན་^བརྒྱན་གྱི་ཕྲེང་བས་མགོ་ལ་བརྒྱན་པ་ཅན་དང་^བཐོད་ཀྱིས་མགོ་དཀྲིས་པ་ལ་མི་བཤད་པར་རོ།། གླང་པོ་ཆེ་དང་རྟ་ཞོན་པ་དང་ཁྱོགས་དང་བཞོན་པའི་སྟེང་ན་འདུག་པ་དང་མཆིལ་ལྷམ་གྱོན་པ་ལ་མི་བཤད་དོ།། ལག་ན་འཁར་བ་དང་གདུགས་དང་མཚོན་དང་རལ་གྲི་དང་དགྲ་ཆ་ཐོགས་པ་དང་གོ་ཆ་གྱོན་པ་ལ་མི་བཤད་པར་རོ།། ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ལས་ལྡོག་པ་ལ་ནི་བཤདད་དུ་རུང་སྟེ་མི་ན་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་^བཏེ་ནད་པ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལས་འགའ་ཞིག་གནང་བའོ།།

^{tib.p. 03107}

消文紀錄——

復次：請參考消文(2006/07/22)。

毘奈耶經：請參考消文(2007/01/18)。

妙惡亦爾：美好的與粗劣的也如此（依照這種方式處理）。爾，【教育部《國語辭典》】：「代名詞，如此。」消文者按，依消文者之淺見，由於妙惡亦爾是隨在底座高座之後補述，所以，或許是指座位的好壞差異而言。換句話說，如果法座品質劣於聞法者座位的品質時，就不應該說法。也可以擴大解釋為說法現場的種種資具，如果提供給說法者的劣於聞法者時，就不應該說法。

覆頭：遮蓋著頭。消文者按：因為後面另有著帽、著冠及纏首等穿著形式，所以覆頭純粹指用其他東西把頭蓋住而言，譬如毛巾。

抄衣：【東晉天竺三藏佛陀跋陀羅共法顯譯《摩訶僧祇律》卷第二十一〈明眾學法之初〉】：「抄衣者。兩邊反抄著肩上。」消文者按，目前僅在《中華佛教百科全書》之〈上廁法〉詞條閱得：「…欲便利時，應徐徐次第『抄衣』而上，……。」消文者憑空想像，似指將衣服撩起或捲起之意。參考英文版，國外學者之理解為：whose upper or lower robe is pulled up，依消文者英文程度的了解，這是指上衣或下衣拉（撩）起來的意思。至於上衣或下衣則是指三衣而言。

雙抄：參考英文版，國外學者之理解為：whose upper robe is folded and place on the shoulders，依消文者英文程度的了解，這是指上衣翻摺而置於肩上。對照《佛光大辭典》之〈反抄〉詞條：「謂反著袈裟，即衣服從前面反翻於右肩上。」兩者似有相同之處。

抱肩：雙臂胸前交叉，雙手置於肩頭。

抱項：手掌交疊置於頸後。項，頸部。

頭結髻：髮結挽束頭頂。

著帽、著冠：都指戴著帽子。

著鬘：戴著頭飾。鬘，音ㄇㄢˊ，印度男女習慣以線貫花飾首或身，叫華鬘。

纏首：以布巾等纏頭。

坐輦餘乘：乘坐其他交通工具。輦，音ㄋㄧㄢˇ，【教育部《國語辭典》】：「名詞，以人力挽行、推拉的車。」即當代詞彙中之人力車。又：「動詞，搭乘、乘坐。」餘，其餘，其他的。乘，古代計算車輛的數量名，轉義為當代詞彙中之交通工具。古印度大象為主要交通工具之一。

著鞋履：穿鞋。消文者按，或許是古印度時代，入室或殿宇都要脫鞋脫帽，所以凡戴帽、穿鞋者都視為對法不敬。

器、劍、鉞及被甲：指各種古代武器及甲冑等。器，指兵器、銳器等。鉞，音ㄩㄝˋ，大斧。被，通披。被甲，披甲，穿上皮革、鐵衣或甲冑等。

返是應說：與這些（上述情況）相反時應該說法。返，通反。是，這些，指以上列舉的各種狀況。

依無病也：根據（聞法者）沒有生病的情況下而定的。消文者按，這句話隱含的意思是聞法者當中，如果有生病狀況時，得予以開許。

我對這段本文之理解——

宗大師再次引《毘奈耶經》，一一略舉不應說法的對象，同時也附帶開示，聞法者若有生病情形時，可以視當時狀況予以開許。

前一則　下一則