消文(2012/05/31)

2012/05/31初版；2016/01/19修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/12三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)

論之本文——p. 26907

《無量功德讚》云：「若見諸貧劣，眾生有求心，無悲希果報，尋餘有德器，意壞雖行施，等同諸乞丐，故尊由大悲，布施諸乞者。」

^{p. 26908}

_{tib. p. 37409}

ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པར་བསྟོད་པ་ལས་ཀྱང༌། ^བབསྟོད་པ་འདི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཆོས་ཀྱི་འབངས་ཀྱིས་མཛད་ཅིང་འདི་ལ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་འགྲེལ་བ་ཡང་ཡོད། ^བབཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ནི་སྔོན་སློང་བ་པོ་ཞིང་དག་མ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྙོམས་པར་བྱིན་པར་མཛད་པ་མིན་ཏེ་གང་ཟག་གང་ཞིག་སྐྱེ་བ་དམན་དང་ཕོངས་པ་^བསློང་བ་ལ་རེ་བའི་བསམ་ལྡན་^བཉམ་ཐག་པ་མཐོང་ན་ཡང༌། །^བདེ་ལས་བརྩེ་^བབ་མེད་^བཅིང་དེ་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཕྱི་མར་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་མི་འབྱུང་ལ་བླ་མ་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་སོགས་ལ་བཏང་ན་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་འབྱུང་སྙམ་དུ་རང་གི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་འདོད་པས་སྣོད་^བདམ་སྦྱིན་ཡུལ་གཞན་ཡོན་ཏན་དག་དང་ལྡན་^བཔ་སོགས་བཟང་པོ་འཚོལ་བ། །བསམ་བརླག་དེ་ནི་སྦྱིན་པ་^བགཏོང་བར་བྱེད་ཀྱང་^བརྣམ་སྨིན་ལ་རེ་བས་སློང་བ་^བཔོ་དག་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས། །^བརྒྱུ་མཚན་དེ་^བཡི་སླད་^བདུ་བཅོན་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ནི་ཐུགས་རྗེས་སློང་བ་^བཔོ་རྣམས་ལ་^བསྙོམས་པར་སྦྱིན་པར་བཞེད་ལ་ཞུགས། །ཞེས་སོ།། ^བདེས་ན་ལས་དང་པོ་པས་ཚོགས་ཀྱི་ཞིང་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་བརྟེན་དགོས་ཀྱང་བྱང་སེམས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཀུན་ནས་བསླངས་ཏེ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ལ་ཞིང་དག་མ་དག་མི་འདམ་པའི་སྦྱིན་པ་དེ་སྔ་མ་ལས་ལྷག་པར་གསུངས་སོ།།

^{tib. p. 37413}

消文紀錄——

《無量功德讚》云：《無量功德讚》說。消文者按，本論於前p. 21807及於後pp. 30912, 33501皆作《無邊功德讚》。

若見諸貧劣，眾生有求心，無悲希果報，尋餘有德器：如果見到有希求心的貧劣眾生來乞討，不但沒有悲愍心，而且認為（布施給他們）能獲得的果報非常稀少，於是另外尋覓其他具德的行施田。

意壞雖行施，等同諸乞丐，故尊由大悲，布施諸乞者：意樂失壞之後，雖然行布施，實際上與這些乞丐沒有差別。所以，世尊是以大悲心之意樂布施諸來乞者。

我對這段本文之理解——

這段本文引《無量功德讚》證成「特於苦田當住悲愍」。

前一則　下一則

 

消文(2012/05/30)

2012/05/30初版；2015/12/25修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/12三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)

論之本文——p. 26905

如月稱云：「施謂離慳貪，於諸器非器，平等心等施，此施施者淨，悲施及施果，二俱施來求，此施無慳吝，善士所稱讚。」

^{p. 26907}

_{tib. p. 37405}

ཟླ་བ་གྲགས་པས། སྦྱིན་གང་སེར་སྣ་དང་བྲལ་བ། །^བཡོན་ཏན་ཅན་ལ་སོགས་པ་སྣོད་དམ་^བཚུལ་འཆལ་སོགས་སྣོད་མིན་དེ་དག་ལ། །མཉམ་པར་སེམས་སྙོམས་པས་གཏོང་བའི། །སྦྱིན་དེ་སྦྱིན་པ་པོ་ལས་དག །བརྩེ་བས་སྦྱིན་དང་སྦྱིན་པའི་འབྲས། །གཉིས་ཀའང་ཅིག་ཅར་དོན་གཉེར་ལ། །གཏོང་བའི་སྦྱིན་གང་སེར་སྣ་མེད། །དེ་ནི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས། །ཞེས་པ་དང༌།

^{tib. p. 37409}

消文紀錄——

如月稱云：如月稱論師說。

施謂離慳貪：布施的意思就是要遠離慳貪。

於諸器非器，平等心等施：對於具戒或犯戒的對象，都以平等心、無分別地布施。器非器，指惠施何田當中所說的「四、有德者謂具戒等；五、有過者謂犯戒等」。消文者按，這兩句用來證成「於諸田當住捨心」。

此施施者淨：這種布施的布施者所造的業是清淨的。

悲施及施果，二俱施來求：以大悲心布施獲得的善根和果報，也都布施給來乞討者。消文者按，這兩句用來證成「行善施果亦當迴施乞等有情」。

此施無慳吝，善士所稱讚：這種布施沒有絲毫慳吝心，是諸聖賢善士所稱揚讚歎的。

我對這段本文之理解——

這段本文引月稱論師所說，證成「於諸田當住捨心，行善施果，亦當迴向乞等有情」。

前一則　下一則

消文(2012/05/29)

2012/05/29初版；2015/11/14修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/12三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)

論之本文——p. 26903

如前所說緣田意樂，於一切境皆應起故，是總意樂。別意樂者，於諸怨害以慈意樂，於諸有苦以悲意樂，於諸有德以喜意樂，於諸有恩以捨意樂而行惠施。又於諸田當住捨心，行善施果，亦當回施乞等有情，特於苦田當住悲愍。

^{p. 26905}

_{tib. p. 37319}

^ཇགཉིས་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ཞིང་བཅུ་སོ་སོའི་བསམ་པ་སྤྱིར་བསྟན་ནི། སྔར་བཤད་པའི་ཞིང་ལ་དམིགས་པའི་བསམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་བྱ་དགོས་པས་སྤྱིའི་བསམ་པ་ཡིན་ལ། ^ཇགཉིས་པ་ཞིང་སོ་སོ་ལ་བསམ་པ་བྱེ་བྲག་པ་བྱེད་ཚུལ་ཞིང་གི་བསམ་པ་བྱེ་བྲག་པ་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སྙིང་རྗེའི་བསམ་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་དགའ་བའི་བསམ་པ་དང་ཕན་འདོགས་པ་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བསམ་པ་བཞག་ནས་སྦྱིན་པར་བྱ་བའོ།། ^ཇགསུམ་པ་ཞིང་གི་བསམ་པ་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕར་ཕྱིན་བསྡུས་པ་ལྟར་སེམས་ཚུལ་ཞིང་རྣམས་ལའང་སེམས་སྙོམས་པར་བྱ་དགོས་ཤིང་སྦྱིན་པ་བཏང་བའི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཡང་སློང་བ་པོ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་ལ་གཏོང་བ་དང་ཁྱད་པར་དུ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཞིང་ལ་བརྩེ་བར་བྱ་སྟེ།

^{tib. p. 37405}

消文紀錄——

如前所說緣田意樂，於一切境皆應起故，是總意樂：前面所說三種意樂當中的「緣行施田為善知識」，不論對任何境時，都應該生起，所以屬於總意樂。

別意樂者：緣行施田的別意樂是分別……。

於諸怨害以慈意樂：對所有怨敵以慈意樂布施；……。

於諸有苦以悲意樂：對所有痛苦者以悲意樂布施；……。

於諸有德以喜意樂：對所有具德者以喜意樂布施；……。

於諸有恩以捨意樂而行惠施：對所有具恩者以平等捨意樂布施。消文者按，末學目前參考的101年1月版本第三版第三刷縮印本(俗稱《小廣論》)仍印作「諸」意樂.。吾人很容易由前三者之「慈、悲、喜」等意樂，認同此處應是「捨」意樂，而「捨」者謂平等捨也。不然，再對照藏文亦得其所對應為བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བསམ་པ།，直譯即作捨(བཏང་སྙོམས)之(ཀྱི)意樂(བསམ་པ)。

又於諸田當住捨心：此外，對所有行施田都應當以平等心而安住。消文者按，《俱舍論》卷第四〈分別根品第二之二〉：「心平等性、無警覺性，說名為捨。」

行善施果，亦當回施乞等有情：行持布施獲得的善果也應當如數迴向施給包括來乞者等一切有情。

特於苦田當住悲愍：特別對於痛苦中的行施田應當安住以悲愍心。

我對這段本文之理解——

這段本文先揭示前面提過的「緣行施田為善知識」是總意樂，然後再闡述緣行施田之別意樂。

前一則　下一則

消文(2012/05/28)

2012/05/28初版；2015/11/14修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/12三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)

論之本文——p. 26902

施一一物，念為如是如是而施，緣所為事意樂廣說。如《妙手問經》及《攝波羅蜜多論》，應行了知。

^{p. 26903}

_{tib. p. 37317}

^ཇགཉིས་པ་བྱེ་བྲག་སོ་སོ་ལ་བསམ་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་དངོས་པོ་རེ་རེ་གཏོང་བ་ལ་དགོས་པ་འདི་དང་འདིའི་ཕྱིར་གཏང་བར་བྱའོ་སྙམ་པའི་དགོས་པ་ལ་དམིགས་པའི་བསམ་པ་རྒྱས་པར་ནི་ལག་བཟང་གིས་ཞུས་པ་དང་ཕར་ཕྱིན་བསྡུས་པ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ།།

^{tib. p. 37319}

消文紀錄——

施一一物，念為如是如是而施：每布施一次財物的時候，都應當思惟是為了如此這般的目標而布施。消文者按，目標指為了圓滿菩提資糧。

緣所為事意樂廣說，如《妙手問經》及《攝波羅蜜多論》：關於緣所為事的意樂，詳細的解說如《妙手請問經》和《攝波羅蜜多論》當中所說。

應行了知：應當如實地了知。

我對這段本文之理解——

前段本文是總說布施應具足三種意樂，而從這段起再針對緣所為事和緣行施田加以特別說明。

前一則　下一則

消文(2012/05/27)

2012/05/27初版；2015/11/14修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/12三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)

論之本文——p. 26901

《攝波羅蜜多論》云：「乞者現前諸佛子，為增菩提資糧故，當於自物住他想，於他應起知識想。」

^{p. 26902}

_{tib. p. 37314}

ཕར་ཕྱིན་བསྡུས་པ་ལས། སློང་བ་མངོན་དུ་འོངས་ན་རྒྱལ་སྲས་དེས། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་^བཀྱི་རྒྱུ་ཚོགས་^བསྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་ནི་སྤེལ་བའི་ཕྱིར། །^བབྱང་སེམས་དེས་^བནོར་ལོངས་སྤྱོད་གཞན་ལ་བསྡོས་པས་གཞན་^བགྱི་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་བདག་^བགི་ནོར་ལ་བཞག་^བནས་བཏང་བའི་ཚེ་བཅོལ་མོ་ལེན་པ་ལྟར་བྱས་ཤིང༌། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་^བགྱི་འདུ་ཤེས་^བསློང་བ་པོ་དེ་ལ་བསྐྱེད། །ཅེས་སོ།།

^{tib. p. 37317}

消文紀錄——

消文者按，這段本文依如下標點符號形式理解：
乞者現前，諸佛子為增菩提資糧故，當於自物住他想，於他應起知識想。

《攝波羅蜜多論》云：《攝波羅蜜多論》說。

乞者現前：見到來乞者時。

諸佛子為增菩提資糧故：諸佛子為了增長菩提資糧。

當於自物住他想：應當把自己的財物視同是他有情的財物。

於他應起知識想：應當把來乞者視同是善知識。

我對這段本文之理解——

這段本文引《攝波羅蜜多論》證成前說緣所施物與緣行施田。

前一則　下一則

消文(2012/05/26)

2012/05/26初版；2015/12/24修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/11三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)

論之本文——p. 26811

意樂分二。初當具足何等意樂者，緣所為事，謂作是念，當依此故圓滿無上菩提資糧，圓滿布施波羅蜜多。緣所施物，謂於自物作他物解，所施之物如取寄存，當念菩薩一切所有，於有情所先已施故。緣行施田，為善知識，謂於來乞、未乞諸田，應念此等滿我布施波羅蜜多。當具如是三種意樂。

^{p. 26901}

_{tib. p. 37308}

^ཇགཉིས་པ་བསམ་པ་ལ་^ངགཏོང་བའི་སེམས་དང་། སྤང་བྱའི་བསམ་པ། གཉིས་ལས། ^ཇདང་པོ་ལ་སྤྱིའི་བསམ་པ་ཁྱད་པར་གསུམ་ལྡན་དང་། བྱེ་བྲག་སོ་སོའི་བསམ་པ་གཉིས། དང་པོ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་དགོས་པ་ནི། འདི་ལ་བརྟེན་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་རྫོགས་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་དགོས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དང་པོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ལ་བཏང་ཟིན་པས་བཅོལ་བ་ལེན་པ་ལྟར་གཏོང་བར་བྱ་བའི་རང་གི་རྫས་ལ་གཞན་གྱི་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སློང་བ་དང་མི་སློང་བའི་ཞིང་རྣམས་ལ་འདི་དག་བདག་གི་སྦྱིན་པའི་ཕར་ཕྱིན་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་བདག་གི་དགེ་བའི་བཤེས་སོ་སྙམ་པ་ཞིང་ལ་དམིགས་པ་སྟེ་བསམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དགོས་ཏེ།

^{tib. p. 37314}

消文紀錄——

消文者按，從這段起是科判捨財道理分四之二：^申二、何心惠施。

意樂分二：布施的意樂分兩方面來說。消文者按，即^酉一、捨心；^酉二、應斷意樂。

初當具足何等意樂者：^酉一、捨心。應當具足什麼樣的布施意樂。消文者按，科判捨心分二：^戌一、總意樂。先總說應具三種意樂，即緣所為事；緣所施物；緣行施田。^戌二、各別意樂。

緣所為事：緣所為事的意樂。

謂作是念，當依此故圓滿無上菩提資糧，圓滿布施波羅蜜多：也就是在行布施時應該這樣思惟：我這樣做可以圓滿證得無上菩提的資糧，就等於能圓滿布施波羅蜜多。

緣所施物：緣所布施財物的意樂。

謂於自物作他物解，所施之物如取寄存，當念菩薩一切所有，於有情所先已施故：也就是在布施的時候應該這樣思惟：我現在將布施出去的財物是別人的，這些財物是別人寄放的，現在要還給他。思惟作為菩薩，一切所有的財物早已全布施給有情了。

緣行施田：緣行施諸田的意樂。

為善知識：緣所施對象都是善知識。

謂於來乞、未乞諸田，應念此等滿我布施波羅蜜多：也就是對不論來乞討，或者沒有來乞討的諸田，都這樣思惟：他們可以圓滿我的布施波羅蜜多。

當具如是三種意樂：應當具備以上這三種意樂。

我對這段本文之理解——

這段本文闡釋布施總應具備的三種意樂。

前一則　下一則