消文(2012/07/31)

2012/07/31初版；2016/01/29修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/26三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注。)

論之本文——p. 27712

若所施物除前所說，又自作王時，終不抑奪餘妻子等，令離其主而轉惠施，唯持村等可施求者。

^{p. 27713}

_{tib. p. 38515}

^ཇགསུམ་པ་གང་ཟག་སྟེར་ཚུལ་ནི། དངོས་པོ་ཡང་སྔར་བཤད་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་དང་རྒྱལ་པོ་བྱེད་པའི་ཚེ་གཞན་གྱི་བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པ་བདག་པོ་དང་ཁ་ཕྲལ་ནས་སྦྱིན་དུ་མི་རུང་ཡང་གྲོང་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་ཏེ་སློང་བ་ལ་སྦྱིན་ནོ།།

^{tib. p. 38518}

消文紀錄——

若所施物除前所說：^金三、施捨補特伽羅之理。如果布施物不屬於「不捨外物道理」所說的範圍，就應當施捨給來求者。

又自作王時，終不抑奪餘妻子等，令離其主而轉惠施：此外，如果自己是國王時，絕對不可強奪他人妻妾、兒女、奴僕等，迫令他們離開主人而轉施捨來求者。

唯持村等可施求者：不過，如果是以持有的村落等為施物，則可以施捨給來求者。

我對這段本文之理解——

這段本文宣說^金三、施捨補特伽羅之理。

前一則　下一則

消文(2012/07/30)

2012/07/30初版；2015/12/26修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/26三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注。)

論之本文——p. 27711

價亦無者應作是念：我行此施，縱於現法而成痴瘂，不忍慳貪，如是思已定當惠施。

^{p. 27712}

_{tib. p. 38513}

^ཇགཉིས་པ་རིན་མེད་ནའང་སྟེར་ཚུལ་ནི། དེ་ཡང་མེད་ན་བདག་གིས། འདི་བྱིན་པས་ཚེ་འདི་ལ་ལྐུགས་བར་གྱུར་ཀྱང་བླ་ཡི། སེར་སྣ་དང་དུ་བླང་བར་མི་བྱའོ་སྣམ་དུ་བསམས་ལ་ངེས་པར་སྦྱིན་ནོ།།

^{tib. p. 38515}

消文紀錄——

價亦無者應作是念：^金二、雖無書價也應捨。如果當時也沒有錢的話，就應該如下思惟。

我行此施，縱於現法而成痴瘂，不忍慳貪：我現在行這樣的布施，即使今生感得愚痴、瘖瘂，也不能容忍自己的慳貪心。

如是思已定當惠施：如此思惟之後，再決定行布施。

我對這段本文之理解——

這段本文宣說如法布施經卷於來求者之方便：^金二、雖無書價也應捨。

前一則　下一則

消文(2012/07/29)

2012/07/29初版；2015/12/26修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/26三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注。)

論之本文——p. 27709

第二應施外物之道理者。若即此身非是大師所遮之時，於彼補特伽羅捨所施物，非不稱理，於彼相宜即應施與。又若自身與前相違，於諸經卷有慳吝心，雖未已辨經典之義，應施來求樂勝智者。此復若有二書即應施與，若無二者應與書價。

^{p. 27711}

_{tib. p. 38509}

^ཇགཉིས་པ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་གཏོང་བའི་ཚུལ་^ཇལ་དྲུག་ལས། དང་པོ་དུས་སོགས་རུང་ན་སྟེར་དགོས་ཚུལ་ནི། རྟེན་དེ་ལ་སྟོན་པས་མ་བཀག་པའི་དུས་དང་གང་ཟག་དེ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་གཏོང་བ་དེ་མི་འོས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་དེ་དང་འཚམ་པ་ཡིན་ན་སྟེར་དགོས་པ་དང༌། རྟེན་ཡང་སྔར་བཤད་པ་ལས་ལྡོག་པ་གླེགས་བམ་ལ་སེར་སྣ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་གླེགས་བམ་གྱི་བྱ་བ་བྱས་མ་ཟིན་ཀྱང་སློང་བ་པོ་ཤེས་འདོད་ཅན་ལ་སྦྱིན་དགོས་ཏེ། དེ་ཡང་དཔེ་གཉིས་པ་ཡོད་ན་དེ་སྟེར་དགོས་ལ་མེད་ན་དཔེ་འབྲི་བའི་རིན་སྟེར་དགོས་སོ།།

^{tib. p. 38513}

消文紀錄——

第二應施外物之道理者：^亥二、惠施外物道理。消文者按，這是科判廣釋外物捨不捨理分二之二。應施外物道理分為六方面：^金一、時等若宜應捨；^金二、雖無書價也應捨；^金三、施捨補特伽羅之理；^金四、不會成為惡趣因之戲樂具及罩羅等亦應捨；^金五、於貧富二乞者中，應以方便施與貧者。^金六、教誡此於具菩薩律儀者極為重要。

若即此身非是大師所遮之時：^金一、時等若宜應捨。如果在時間上並非佛陀所遮止的時間，就應當施與。

於彼補特伽羅捨所施物，非不稱理，於彼相宜即應施與：如果施捨物對於來乞者並沒有不如理的因素，而且也適合來乞者的需求，就應當施與。

又若自身與前相違，於諸經卷有慳吝心，雖未已辨經典之義，應施來求樂勝智者：如果布施者本身的情形與前面所說的情形相反，對於經卷存有慳吝的心理，雖然對於經典的意義還未了解，就應當施與來求殊勝智慧的好樂者。

此復若有二書即應施與：此外，如果有兩本經卷時，就應該施捨一本給來求者。

若無二者應與書價：如果沒有兩本時，應該施捨等值書價的錢給來求者。

我對這段本文之理解——

從這段本文起宣說應捨外物的道理分六，首先宣說^金一、時等若宜應捨。

前一則　下一則

消文(2012/07/28)

2012/07/28初版；2016/01/29修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/26三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注。)

論之本文——p. 27706

若為殺害或陸或水所住眾生，來乞水陸即施此等；若為損害此國人民或為害他，來求王位而行惠施；若有怨家來求仇隙，施彼讎敵。

^{p. 27708}

_{tib. p. 38506}

^ཇགཉིས་པ་ནི། གཞན་ཡང་སྐམ་མམ་གཤེར་ལ་གནས་པའི་སྲོག་ཆགས་ལ་གནོད་པ་བསྐྱལ་བའི་ཕྱིར་དུ་ས་ཕྱོགས་དང་ཆུ་སློང་བ་ལ་དེ་དག་སྦྱིན་པ་དང་ཡུལ་མི་དེའམ་གཞན་ལ་གནོད་པ་བསྐྱལ་བའི་ཕྱིར་དུ་རྒྱལ་སྲིད་སློང་བ་ལ་དེ་དག་སྦྱིན་པ་དང་མི་མཛའ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སློང་བ་ལ་དེའི་དགྲ་སྟེར་བ་ལྟ་བུའོ།།

^{tib. p. 38509}

消文紀錄——

若為殺害或陸或水所住眾生，來乞水陸即施此等：如果是為了要殺害某一陸地上或水域中的眾生而來求此水域或陸地，則不應施捨。

若為損害此國人民或為害他，來求王位而行惠施：如果是為了損害這個國家的人民或其他眾生而來求王位，則不應施捨。

若有怨家來求仇隙，施彼讎敵：如果有怨家為了尋仇而來求乞其仇家，則不應施捨。

我對這段本文之理解——

這段本文繼續列舉不捨外物的例子。

前一則　下一則

消文(2012/07/27)

2012/07/27初版；2016/01/29修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/26三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注。)

論之本文——p. 27704

五就所為門不應捨者。若有來乞毒火刀酒，或為自害或為害他即便施與。若有來乞戲樂等具，能令增長墮惡趣因，是應呵止，反施彼物。若有來求或來學習罩羅罝弶為害有情，教施彼等。由此顯示，凡害眾生身命資財，皆不應學彼等教授。

^{p. 27706}

_{tib. p. 38420}

^ཇལྔ་པ་དགོས་པའི་སྒོ་ནས་སྦྱིན་དུ་མི་རུང་བ་^ཇལ་དུག་སོགས་དང་གཞན་ལ་གནོད་པའི་སྔགས་སོགས་མི་རུང་བ་དང་། སྲོག་ཆགས་དེར་གནས་པ་ལ་གནོད་པའི་ས་ཕྱོགས་མི་སྟེར་བ་གཉིས། དང་པོ་ནི། རང་ངམ་གཞན་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་དུ་སློང་བ་ལ་དུག་དང་མཚོན་དང་མེ་དང་ཆང་སྟེར་བ་དང་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་གསོག་པའི་དགག་བྱ་དང་ལྡན་པའི་དགའ་ཞིང་རྩེད་མོ་རྩེ་བའི་དངོས་པོ་སློང་བ་ལ་དེ་དག་སྦྱིན་པ་དང་རྒྱ་དང་ས་མདའ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་དུ་སློབ་པ་དང་སློང་བ་ལ་དེ་དག་སློབ་པ་དང་སྦྱིན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདིས་ནི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ལུས་སྲོག་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་གནོད་པ་བསྐྱལ་བའི་ཕྱིར་དུ་དེ་དག་གི་མན་ངག་སློབ་པའང་མི་རུང་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།།

^{tib. p. 38505}

消文紀錄——

五就所為門不應捨者：^金五、就所為門不應捨。就施物的用途而言不應施捨的道理。

若有來乞毒火刀酒，或為自害或為害他即便施與：如果有人來乞求毒藥、火把、刀劍、酒品等，不論是為了傷害自己或者是為了傷害別人，都不應施捨。消文者按，原文以「不應理」施捨之事例宣說，消文改以「不應施捨」之方式理解。

若有來乞戲樂等具，能令增長墮惡趣因，是應呵止，反施彼物：如果有人來乞足以增長墮惡趣的遊戲、娛樂等用途之資具，應該呵止而不應施捨。

若有來求或來學習罩羅罝弶為害有情，教施彼等：如果有人來乞罩、羅、罝、弶等資具，或者來學習如何製作這些資具，目的是要為害有情，則不應施捨。罩，音ㄓㄠˋ捕魚的竹籠。《說文解字》：「罩，捕魚器也。」 羅，音ㄌㄨㄛˊ用來捕捉的網子。如：「天羅地網」。《詩經•王風•兔爰》：「有兔爰爰，雉離于羅。」罝，音ㄐㄩ ^一、捕捉兔子的網。《說文解字》：「罝，兔网也。」《詩經•周南•兔罝》：「肅肅兔罝，施於中林。」^二、泛稱捕捉鳥獸的網子。《文選•張衡•西京賦》：「結罝百里，迒杜蹊塞。」弶，音ㄐ｜ㄤˋ一種捕捉鳥獸的工具。《唐•釋玄應•一切經音義•卷十八•鞞婆沙阿毗曇論》：「如弶，今畋獵家施弶以取鳥獸者，其形似弓也。」

由此顯示，凡害眾生身命資財，皆不應學彼等教授：從這點可以看出來，凡是會危害眾生命或資財的技藝，都不應該學習。

我對這段本文之理解——

這段本文開始宣說不捨外物道理分五之五，總的來說，會對自己或他有情造成傷害的資具，都不應布施或學習如何製作與使用。

前一則　下一則

消文(2012/07/26)

2012/07/26初版；2016/01/27修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/25三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注。)

論之本文——p. 27702

《菩薩別解脫經》云：「舍利子，若諸菩薩重來求者，捨與三衣，此非修習少欲。」故出家菩薩施自三衣，即是有犯。

^{p. 27703}

_{tib. p. 38415}

^ཇགསུམ་པ་ལྷག་པོ་མེད་ན་ཆོས་གོས་གསུམ་མི་སྟེར་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སོ་སོར་ཐར་པ་ལས་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་གོས་གསུམ་ཡོངས་སུ་བཏང་སྟེ་སློང་བ་པོ་གཙོ་བོར་བྱེད་པར་གྱུར་ན་དེས་འདོད་པ་ཆུང་བ་བསྟེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པས། ཆོས་གོས་གསུམ་བྱིན་ན་ནི་བྱང་སེམས་རབ་བྱུང་ལ་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ།།

^{tib. p. 38419}

消文紀錄——

《菩薩別解脫經》云：《菩薩別解脫經》說。

舍利子：舍利弗。

若諸菩薩重來求者，捨與三衣：如果菩薩因為看重來乞者，而把三衣施捨給他。

此非修習少欲：這並不是修習少欲。

故出家菩薩施自三衣，即是有犯：所以，出家菩薩布施自己的三衣，是有罪過的。

我對這段本文之理解——

這段本文特別引《菩薩別解脫經》宣說出家菩薩不可施自三衣。

消文者按，從這裡可以體會出為什麼《瑜伽師地論》卷第七十五〈攝決擇分中菩薩地之四〉特別強調「除三衣外」。

前一則　下一則

論源(2012/07/25)

2012/07/25初版

2016/01/27修訂(取消黑底白字樣式)

論之本文——p. 27701

如云：「出家菩薩除三衣外，所餘長物佛所聽許，身所受用順安樂住，若故思擇施來求者當知無罪。若顧善品非墮欲貪，雖不施與亦唯無罪。」

^{p. 27702}

_{tib. p. 38410}

ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་ཆོས་གོས་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་ཡོ་བྱད་ལྷག་པ་སངས་རྒྱས་ ཀྱིས་རྗེས་སུ་གནང་བ་ལུས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པའི་རྗེས་སུ་ མཐུན་པར་འགྱུར་བ་དག་གལ་ཏེ་སློངས་མོ་པ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་སྦྱིན་ པར་བྱེད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། འདོད་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པས་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ནའང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ།

^{tib. p. 38415}

論源紀錄──

T30 No. 1579

彌勒菩薩說

三藏法師玄奘奉　詔譯

《瑜伽師地論》卷第七十五〈攝決擇分中菩薩地之四〉

復次若有出家菩薩。除三衣外所有長物。佛所聽畜身所受用順安樂住。若故思擇施來求者。當知無罪。若顧善品非慳貪障而不施者。亦無有罪。

分析者按，經查《教育部重編國語辭典》「畜」字釋5：「收容、容許」。是故，畜似通許。

消文(2012/07/25)

2012/07/25初版；2016/01/26修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/24三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，此段無ཏྲེ་ཧོར།版四家注。)

論之本文——p. 27701

如云：「出家菩薩除三衣外，所餘長物佛所聽許，身所受用順安樂住，若故思擇施來求者當知無罪。若顧善品非墮欲貪，雖不施與亦唯無罪。」

^{p. 27702}

_{tib. p. 38410}

ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་ཆོས་གོས་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་ཡོ་བྱད་ལྷག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གནང་བ་ལུས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་བ་དག་གལ་ཏེ་སློངས་མོ་པ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་དོ།། གལ་ཏེ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། འདོད་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པས་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ནའང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ།།

^{tib. p. 38415}

消文紀錄——

如云：即如論中所說。消文者按，此為《瑜伽師地論》卷第七十五〈攝決擇分中菩薩地之四〉之法尊法師譯文。至於玄奘法師之譯文，請參考論源(2012/07/25)。

出家菩薩除三衣外：出家菩薩除了三衣以外。

所餘長物佛所聽許：其他佛開許的長物。

身所受用順安樂住：自然可供自身受用，並隨順安樂而積畜。

若故思擇施來求者當知無罪：如果經過思惟抉擇而施捨給來求者，應當知道並沒有罪過。

若顧善品非墮欲貪，雖不施與亦唯無罪：如果顧慮到修善需要，而非由於貪欲，不施捨給來乞者，也沒有罪過。

我對這段本文之理解——

這段本文引《瑜伽師地論》〈攝決擇分中菩薩地〉所說，闡述除了三衣以外的長物，施與不施無罪之理。

前一則　下一則

消文(2012/07/24)

2012/07/24初版；2016/01/26修訂(取消黑底白字樣式)；2021/09/24三版(變更字體；藏文改採泰式分散對齊，並嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注。)

論之本文——p. 27612

〈菩薩地攝決擇分〉說，若是三衣及餘長物佛所聽許，無慳意樂於修善品極所須者，雖不施與亦無有罪。

^{p. 27701}

_{tib. p. 38407}

^ཇགཉིས་པ་གནང་བའི་ཡོ་བྱད། དེག་བའི་ཕྱོགས་ལ་མཁོ་བ་མ་བྱིན་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་པ་ནི། བྱང་སའི་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བར་ནི། ཆོས་གོས་གསུམ་དང་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡོ་བྱད་ལྷག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གནང་བ་རྣམས་ལ་སེར་སྣའི་བསམ་པ་མེད་ཅིང་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཡིན་ན་སློང་བ་ལ་མ་བྱིན་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་པར་གསུངས་ཏེ།

^{tib. p. 38410}

消文紀錄——

〈菩薩地攝決擇分〉說：〈菩薩地攝決擇分〉當中提到。消文者按，指《瑜伽師地論》卷第七十五〈攝決擇分中菩薩地之四〉。

若是三衣及餘長物佛所聽許：譬如三衣，以及佛開許的其他多餘資財。長物，《五分律》卷第四〈第一分之四捨墮法〉：「長者，三衣之外皆名長。」故「長物」者乃「多餘之物」也。

無慳意樂於修善品極所須者：菩薩自己並無慳吝心，而且屬於極需要的修善資財。

雖不施與亦無有罪：雖然不施捨給來乞者，也沒有罪過。

我對這段本文之理解——

這段本文根據《瑜伽師地論》〈攝決擇分中菩薩地〉所說，闡述不施與亦無有罪的情況。

前一則　下一則