消文(2010/11/29)

2010/11/29初版；2015/05/06修訂(重編版面，移除超連結)；2020/05/12三版(變更字體，藏文改採泰式分散對齊，嵌入ཏྲེ་ཧོར།版四家注)

論之本文——p. 19411

四謂四諦，各四行者，謂苦中無常苦空無我，集中因集生緣，滅中滅靜妙離，道中道如行出，達此十六有十六相，是為慧學。

^{p. 19412}

_{tib.p. 26908}

^ཇགསུམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའི་རང་བཞིན་ནི། བཞི་པོ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ཡིན་ལ། དེའི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་དོ།། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྒྱུ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་རབ་སྐྱེ་དང་རྐྱེན་ནོ།། འགོག་བདེན་ལ་འགོག་པ་དང་ཞི་བ་དང་གྱི་ནོམ་དང་ངེས་འབྱུང་ངོ་།། ལམ་བདེན་ལ་ལམ་དང་རིགས་པ་དང་བསྒྲུབ་པ་དང་ངེས་འབྱིན་ཏེ། བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ།།

^{tib.p. 26912}

消文紀錄——

四謂四諦：《梵問經》當中「『四』各四行」的『四』是指苦集滅道四諦。

各四行者：「各四行」的意思是指四諦之每諦各有四種行相。

謂苦中無常苦空無我：也就是苦諦的無常、苦、空、無我。無常苦空無我，【丁福保《佛學大辭典》】：「（術語）是即有漏果報之四相，謂之苦諦四行相。新譯作非常苦空非我。」【T29 No. 1558《阿毘達磨俱舍論》卷第二十六〈分別智品第七之一〉】：「謂苦聖諦有四相：一非常；二苦；三空；四非我。待緣故非常；逼迫性故苦；違我所見故空；違我見故非我。」【T44 No. 1851《大乘義章》卷第三】：「苦中四者，謂苦無常空與無我。逼惱名苦；苦法遷流，說為無常；苦非我所，故名為空；苦非我體，名為無我。」

集中因集生緣：集諦的因、集、生、緣。因集生緣，【丁福保《佛學大辭典》】：「（術語）觀集諦之境而為四種之觀解。即觀集諦者迷因之惑業也，惑業者生苦果之因也，集積苦果而使現者集也，使苦果相續不絕者生也，助緣者使苦果成辦之緣也。」【T29 No. 1558《阿毘達磨俱舍論》卷第二十六〈分別智品第七之一〉】：「集聖諦有四相。一因二集三生四緣。如種理故因。等現理故集。相續理故生。成辦理故緣。」【T44 No. 1851《大乘義章》卷第三】：「集中四者。謂因集有緣。能生曰因。聚果名集。能有來果。故評為有。緣此得報。故說為緣。」

滅中滅靜妙離：滅諦的滅、靜、妙、離。滅靜妙離，【T29 No. 1558《阿毘達磨俱舍論》卷第二十六〈分別智品第七之一〉】：「滅聖諦有四相。一滅二靜三妙四離。諸蘊盡故滅。三火息故靜。無眾患故妙。脫眾災故離。」【T44 No. 1851《大乘義章》卷第三】：「滅中四者。謂盡止妙出。亦名滅止妙離。盡滅有過故云盡滅。寂止惱患故名為止。捨遠麤礙稱之為妙。出離纏縛。名出名離。」

道中道如行出：道諦的道、如、行、出。道如行出，【T29 No. 1558《阿毘達磨俱舍論》卷第二十六〈分別智品第七之一〉】：「道聖諦有四相。一道二如三行四出。通行義故道。契正理故如。正趣向故行。能永超故出。」【T44 No. 1851《大乘義章》卷第三】：「道中四者。謂道如跡乘。亦名道正跡乘。能通名道。如法正行。名如名正。尋之趣向果。故稱為跡。依之達到。故說為乘。又復運通亦名為乘。」

達此十六有十六相，是為慧學：通達這十六種行相，就是慧學。

我對這段本文之理解——

這段本文闡釋《梵問經》所說的慧學。

前一則　下一則