2024/09/23

消文(2011/10/30)

2011/10/30初版;2015/05/09修訂(取消黑底白字樣式)2021/07/12(藏文改採泰式分散對齊,並嵌入ཏྲེ་ཧོར།四家注)

論之本文——p. 23909

《大寶積經》〈迦葉問品〉說成就四法,於餘生中忘失發心,或不現行。又成就四法乃至未證菩提中間,不忘菩提之心,或能現行,此即願心學處。

p. 23910

tib. p. 33118

དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པའི་འོད་སྲུངས་ཀྱི་ལེའུ་ལས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་བརྗེད་པའམ་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ལ་ཆོས་བཞི་དང༌། བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་བར་མ་དོར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བརྗེད་པའམ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་པ་གསུངས་པ་དེ་སྨོན་སེམས་ཀྱི་བསླབ་བྱར་མཛད་པའོ།། ཡིན་ཏེ། བསླབ་བཏུས་སུ། དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས་འོད་སྲུངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྗེད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་བཞི་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ་མཁན་པོ་སློབ་དཔོན་བླ་མ་སྦྱིན་གནས་ལ་བསླུ་བ་དང་། གཞན་འགྱོད་པ་མེད་པ་དག་ལ་འགྱོད་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་དང་། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྔགས་པ་མིན་པ་དང་མ་སྙན་པ་དང་བརྗོད་པ་མི་ལྡན་པ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མིན་པ་བྱིན་པ་དང་སྒྱུ་དང་གཡོས་གཞན་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་བས་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ།། འདི་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་འོད་སྲུང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་ན་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མངོན་དུ་འགྱུར་ཏེ་བྱང་ཆུབ་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་བར་མ་དོར་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་རོ།། བཞི་གང་ཞེན་འདི་ལྟ་སྟེ་སྲོག་གི་ཕྱིར་རམ་ཐ་ན་བཞད་གད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་ཤེས་བཞིན་དུ་རྫུན་གྱི་ཚིག་མི་སྨྲ་བ་དང་། སྒྱུ་དང་གཡོ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲུང་ན་ལྷག་པའི་བསམ་པས་གནས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ཅིང་དེ་དག་གི་ཡང་དག་པའི་བསྔགས་པ་ཕྱོགས་བཞིར་བརྗོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཉི་ཆེའི་ཐེག་པ་མི་འདོད་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་སྟེ་བཞི་པོ་འདི་དག་གོ་ཞེས་གསུངས་པའི་འདི་རྣམས་དྲང་བའོ།།

tib. p. 33202

消文紀錄——

《大寶積經》〈迦葉問品〉說:《大寶積經》〈迦葉問品〉說。消文者按,即《大寶積經》卷第一百一十二〈普明菩薩會第四十三〉。

成就四法,於餘生中忘失發心,或不現行:如果成就四種黑法,在來生中菩提心會忘失或不現行。

又成就四法乃至未證菩提中間:另外,如果成就四種白法,一直到證得無上正等菩提以前。

不忘菩提之心,或能現行:菩提心不會忘失,或者能夠現行。

此即願心學處:這就是願心學處。

我對這段本文之理解——

這段本文實際上在闡述四黑法與四白法之出處。

前一則 下一則

2024/04/10

消文(2011/07/29)

2011/07/29初版;2015/08/22修訂(取消黑底白字樣式)2020/11/04三版(變更字體;藏文改採泰式分散對齊,此段無ཏྲེ་ཧོར།四家注)

論之本文——p. 22605

故說改換自樂他苦,應知亦是於我愛執視如怨敵,滅除愛重我之安樂;於他愛執見為功德,滅除棄捨他人痛苦,於除他苦殷重修習,總當不顧自樂而除他苦。

p. 22606

tib. p. 31310

དེའི་ཕྱིར་བདག་གི་བདེ་བ་དང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བརྗེ་བར་གསུངས་པའང་བདག་གཅེས་འཛིན་ལ་དགྲར་བལྟས་ནས་བདག་གི་བདེ་བ་ལ་ཆེད་ཆེར་བྱེད་པ་འགོག་ཅིང༌། གཞན་གཅེས་འཛིན་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་བལྟས་ནས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡལ་བར་འདོར་བ་བཀག་ནས་དེ་སེལ་བ་ལ་ཆེད་ཆེར་བྱེད་པ་སྟེ། མདོར་ན་རང་གི་བདེ་བ་ལ་མི་བལྟ་བར་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བའི་དོན་དུ་འཇུག་པའོ།།

tib. p. 31314

消文紀錄——

故說改換自樂他苦:所以說,(關於)改換自樂和他苦。

應知亦是於我愛執視如怨敵:應該了解也是對我愛執視如怨敵。

滅除愛重我之安樂:藉以滅除對自我安樂偏愛。

於他愛執見為功德:對他愛執看成是功德。

滅除棄捨他人痛苦:滅除忽視他人的痛苦。消文者按,這句感覺彎彎曲曲的,其實就是應當關懷他人的痛苦。

於除他苦殷重修習:要殷重修習滅除他人的痛苦。

總當不顧自樂而除他苦:總而言之,就是要不顧自己的安樂,滅除他人的痛苦。

我對這段本文之理解——

這段本文總結要不顧自樂而除他苦。

 


2023/11/25

論源(2007/02/09)

2007/02/09初版;2020/11/16修訂(變更字體;取消超連結;增訂藏文,採泰式分散對齊,此段無ཏྲེ་ཧོར།四家注)

論之本文——p. 02411

此復說為自未調伏,而調伏他,無有是處。故其尊重能調他者,須先調伏自類相續。
p. 02412

tib.p. 03415

།དེ་ཡང་རང་མ་དུལ་བས་གཞན་འདུལ་བ་གནས་མེད་བར་གསུངས་པས་གཞན་འདུལ་བའི་བླ་མ་དེས་ཐོག་མར་རང་གི་རྒྱུད་བཏུལ་བ་ཞིག་དགོས་སོ།།

tib.p. 03416

論源紀錄——

T23 No. 1444

大唐三藏義淨奉 制譯

《根本說一切有部毘奈耶出家事》卷三

……自未調伏。調伏於他。無有是處。……

前一則 下一則

論源(2006/10/22)

2020/10/22初版2022/12/19修訂(補登梵文原典)

論之本文——p. 01612

如《本生》中亦云:「處極低劣座,發起調伏德,以具笑目視,如飲甘露雨,起敬專至誠,善淨無垢意,如病聽醫言,起承事聞法。」

p. 01613

tib.p. 02213

སྐྱེས་བའི་རབས་ལས་ཀྱང་། རྒྱལ་བུ་ཟླ་བས་སུ་ཏ་སའི་བུ་ཆོས་ཉན་པར་འདོད་པ་དང་སྣོད་རུང་དུ་གྱུར་པ་གཉིས་གཟིགས་ནས་ཁྱོད་ཆོས་ཉན་པར་འདོད་ན་ཀུན་སྤྱོད་འདི་བཞིན་དུ་གྱིས་ནས་ཉོན་ཅིག་ཅེས་གསུངས་པ། ཆོས་ཉན་པའི་ཚེ་རང་ཉིད་ལུས་རབ་ཏུ་དམའ་བའི་སྟན་ལ་འདུག དབང་པོ་དུལ་བའི་དཔལ་ནི་རྣམ་པར་བསྐྱེད། །དགའ་དང་ལྡན་པའི་མིག་གིས་ཆོས་སྨྲ་བ་པོ་ལ་བལྟ། །ཆོས་སྟོན་པའི་ཚིག་གི་བདུད་རྩི་འཐུང་བ་བཞིན། །བག་ཡོད་པས་གུས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་རྩེ་གཅིག་བཏུད། །སེམས་སྤྲོ་སིང་ངེ་བའི་རབ་ཏུ་དང་ལ་ཀུན་སློང་ངན་པའི་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡིད། །ཀྱིས་ནད་པས་སྨན་པའི་ཚིག་ཉན་པ་བཞིན།། ཉམས་སུ་ལེན་པའི་བསམ་པས་ཆོས་སྨྲ་བ་པོ་ལ་རིམ་གྲོ་བསྐྱེད་དེ་ཆོས་ཉོན་ཅིག །ཅེས་རྒྱལ་བུ་ཟླ་བས་སུ་ཏ་སའི་བུ་ལ་གསུངས་པ་ལྟར་རོ།།

tib.p. 02217

論源紀錄——

अथैनं बोधिसत्त्वः पत्रीकृताशयं धर्मश्रवणप्रवणमानसमवेत्योवाच-तेन हि धर्मार्थिना तदनुरूपसमुदाचारसौष्ठवेन धर्मः श्रोतुं युक्तम् । पश्य ।

athainaṃ bodhisattvaḥ patrīkṛtāśayaṃ dharmaśravaṇapravaṇamānasamavetyovāca-tena hi dharmārthinā tadanurūpasamudācārasauṣṭhavena dharmaḥ śrotuṃ yuktam/ paśya/

नीचैस्तरासनस्थानद्विबोध्य विनयश्रियम्

nīcaistarāsanasthānadvibodhya vinayaśriyam

प्रीत्यर्पिताभ्यां चक्षुर्भ्यां वाङ्मध्वास्वादयन्निवि ॥६९॥

prītyarpitābhyāṃ cakṣurbhyāṃ vāṅmadhvāsvādayannivi // Jm_31.69 //

गौरवावर्जितैकाग्रप्रसन्नामलमअनसः

gauravāvarjitaikāgraprasannāmalamānasaḥ /

सत्कृत्य धर्मं शृणुयाद्भिषग्वाक्यमिवातुरः ॥७०॥

satkṛtya dharmaṃ śṛṇuyādbhiṣagvākyamivāturaḥ // Jm_31.70 //

前一則 下一則

論源(2006/11/10)

2020/10/31初版

論之本文——p. 01801

《攝德寶》中作是說故:「故諸勇求勝菩提,智者定應摧我慢,如諸病人親醫治,親善知識應無懈。」

p. 01802

tib.p. 02402

ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ལས། དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བུང་ཆུབ་འཚོལ་བ་ཡི། །བསམ་པ་ཤུགས་དྲག་པོ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པས་རང་ཉིད་ཀྱི་ང་རྒྱལ་ངེས་པར་བཅོམ་སྟེ། །ནད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་རང་གི་ནད་གསོ་བའི་ཕྱིར་སྨན་པ་བསྟེན་པ་ལྟར། །གཡེལ་བ་མེད་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ།།

tib.p. 02405

論源紀錄——

《佛母寶德藏般若波羅蜜經》,梵文為रत्न गुण सञ्चय गाथा (Ratna-guṇa-sañcaya-gāthā)

佛母寶德藏般若伽陀》〈善友品第二十二〉

有大智者依師學,速疾得證無上覺,亦如良醫除眾患,學從善友心無疑。

前一則 下一

論源(2006/12/23)

2006/12/23初版;2017/10/15修訂(更新版面,移除超連結;增訂第二類二十種勝利;增訂藏文,並嵌入ཏྲེ་ཧོར།四家注)

論之本文──p. 02013

《勸發增上意樂》中云:「慈氏!無染法施,謂不希欲,利養恭敬,而施法施。此二十種是其勝利。何等二十?謂成就念、成就勝慧、成就覺慧、成就堅固、成就智慧、隨順證達出世間慧、貪欲微劣、瞋恚微劣、愚癡微劣、魔羅於彼不能得便、諸佛世尊而為護念、諸非人等於彼守護、諸天於彼助發威德、諸怨敵等不能得便、其諸親愛終不破離、言教威重、其人當得無所怖畏、得多喜悅、智者稱讚、其行法施是所堪念。」

p. 02105

tib.p. 02803

ལྷག་པའི་བསམ་པ་བསྐུལ་བ་ལས། བྱམས་པ་ཞེས་བོས་ནས། ཉི་ཤུ་བོ་འདི་ནི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་སྟེ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་མི་འདོད་པར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་ཏེ། ཉི་ཤུ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ་ལུགས་འདིའི་བླ་མ་སྔ་མ་དག་གི་གསུང་ལས་ཆོས་བཤད་པའི་ཕན་ཡོན་ཉི་ཤུ་ལ་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་དྲུག བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་བཞི། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་དགུ རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་གཅིག་རྣམས་སུ་གསུངས་པ་ལས་དང་པོ་ཆོས་བཤད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་དྲུག་ནི། ཚིག་དོན་མི་བརྗེད་པའི་ཐོས་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། དོན་དམ་མཉམ་བཞག་བསྒོམས་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངེས་པའི་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཀུན་རྫོབ་རྗེས་ཐོབ་བསམ་བྱུང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངེས་པའི་བློ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་གོང་ནས་གོང་དུ་ངེས་པའི་ངེས་དོན་ལྟ་བས་མི་འཕྲོག་པའི་བརྟན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཚོགས་སྦྱོར་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང་། མཐོང་སྒོམ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་སྟེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། དྲུག་གོ། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་བཞི་ནི། འདོད་ཆགས་ཆུང་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཞེ་སྡང་ཆུང་བར་འགྱུར་བ་དང་། གཏི་མུག་ཆུང་བར་འགྱུར་བ་དང་། དུག་གསུམ་ཆུང་བས་བདུད་ཀྱིས་དེ་ལ་གླགས་མི་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༠ བཞིའོ།། བདག་པོའི་འབྲས་བུ་དགུ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་བུ་གཅིག་པ་སྡུག་པ་ལྟར་དེ་ལ་དགོངས་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༡ ཕྱོགས་སྐྱོང་བཅུ་ལ་སོགས་པ་དཀར་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དེ་ལ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་བསྲུང་བར་འགྱུར་བ་དང་།༡༢ ཚངས་པ་དང་བརྒྱ་བྱིན་སོགས་ལྷ་རྣམས་དེ་ལ་གཟི་བྱིན་མདངས་སྟོབས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༣ ཟང་ཟིང་ལ་མི་བལྟ་བས་མི་མཛའ་བ་དགྲ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་མཐོ་འཚམས་པ་དང་འཕྱར་ཀ་འདོགས་པ་སོགས་ཀྱིས་གླགས་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་།༡༤ དེའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་མཛའ་བཤེས་རྣམས་ཡིད་ཆེས་ཤིང་ཕྱིར་དད་པས་མཛའ་བ་མི་ཕྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༥རང་འདོད་རྙེད་བཀུར་དོན་གཉེར་མེད་པས་ཚིག་བཙུན་པར་ཏེ་བཟུང་བར་འོས་པ་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༦ ཤེས་རབ་འཕེལ་ཞིང་རྙེད་བཀུར་དོན་གཉེར་མེད་པ་སྟེ་དེས་མཁས་པའི་མདུན་སར་མི་འཇིགས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༧ རྙེད་མ་རྙེད་སོགས་མི་སེམས་པའི་རྒྱུ་དེ་ལས་ཡིད་བདེ་བ་མང་བར་འགྱུར་བ་དང་།༡༨ སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་དང་གོང་མ་མཁས་པས་ཡོན་ཏན་གྱིས་བསྔགས་པར་འགྱུར་བ་དང་།༡༩ དགུའོ།། རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་གཅིག་ནི་དེའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་བཀའ་དྲིན་དེ་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱ་བར་འོས་པར་འགྱུར་བ་༢༠སྟེ།

tib.p. 02817

論源紀錄──

T11 No. 310
三藏法師菩提流志奉 詔譯
《大寶積經》卷第九十一〈發勝志樂會第二十五之一〉

復次彌勒。若菩薩以無希望心行法施時。不著名聞利養果報。以饒益事而為上首。常為眾生廣宣正法。當得成就二十種利。云何名為二十種利。所謂正念成就。智慧具足。有堅持力。住清淨行。生覺悟心。得出世智。不為眾魔之所得便。少於貪欲。無有瞋恚。亦不愚癡。諸佛世尊之所憶念。非人守護。無量諸天加其威德。眷屬親友無能沮壞。有所言說人必信受。不為冤家伺求其便。得無所畏。多諸快樂。為諸智人之所稱歎。善能說法眾人敬仰。

2017.10.15依《略論》所說「當生兩聚二十種勝利」,增訂第二類二十種勝利如下:

復次彌勒。若菩薩以無希望心行法施時。不著名聞利養果報。以饒益事而為上首。常為眾生廣宣正法。又能成就二十種利。云何名為二十種利。所謂未生辯才而能得生。已生辯才終不忘失。常勤修習得陀羅尼。以少功用善能利益無量眾生。以少功用令諸眾生起增上心恭敬尊重。得身口意清淨律儀。超過一切惡道怖畏。於命終時心得歡喜。顯揚正法摧伏異論。一切豪貴威德尊嚴。猶自不能有所窺望。何況下劣少福眾生。諸根成就無能映蔽。具足攝受殊勝意樂。得奢摩他、毘婆舍那。難行之行皆得圓滿。發起精進普護正法。速疾能超不退轉地。一切行中隨順而住。

彌勒。是為菩薩當得成就二十種利。

 下一

論源(2006/09/23)

2006/09/23初版;2016/10/27修訂(重編版面,移除超連結,增訂藏文)2020/10/20三版(藏文改採泰式分散對齊,並嵌入ཏྲེ་ཧོར།四家注)

論之本文——p. 01502

《三摩地王》云:「若毀此贍部洲中一切塔,若毀謗契經,此罪極尤重,若弒盡殑伽沙數阿羅漢,若毀謗契經,此罪極尤重。」

p. 01504

tib. p. 02006

ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས། གང་ཟག་གང་གིས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ནི། །མཆོད་རྟེན་ཐམས་ཅད་བཤིག་བྱེད་པས། །གང་ཟག་གང་ཤིས་མདོ་སྡེ་སྤོང་བྱེད་པའི། །སྡིག་པ་དེ་ནི་ཆེས་ཁྱད་འཕགས། །པ་སྟེ་ལྕི་བའོ།། གང་གིས་གངྒཱའི་བྱེ་སྙེད་ཀྱི། །དགྲ་བཅོམ་བསད་པར་གྱུར་པ་བས། །གང་གིས་མདོ་སྡེ་སྤོང་བྱེད་པའི། །སྡིག་པ་དེ་ནི་ཆེས་ཁྱད་འཕགས། །ཞེས་གསུངས་སོ།།

tib. p. 02010

論源紀錄——

T15No.639

高齊天竺三藏那連提耶舍譯《月燈三昧經》卷五

所有一切閻浮處,毀壞一切佛塔廟,若有毀謗佛菩提,其罪廣大多於彼。
若有殺害阿羅漢,其罪無量無邊際,若有誹謗修多羅,其罪獲報多於彼。

 下一